پرسشنامه نظام ارزشی(شوارتز ؛2006)
پرسشنامه نظام ارزشی مشتمل بر 57 سوال و در ده مولفه نظام ارزشی اعم از قدرت، استقلال، برانگیختگی، همنوایی، امنیت، سنت، لذت، موفقیت، خیر خواهی و جهان گرایی می باشد ( کاتبی، 1394). به منظور سنجش مؤلفه های نظام ارزشی با توجه به این که هریک از مؤلفه ها شامل تعدادی گویه می باشد از مقیاس ۷ ارزشی لیکرت استفاده شده است. پرسش ها به این صورت بود که باید به این سوال ” هر یک از ارزش ها به عنوان اصول راهنما در زندگی شما چقدر اهمیت دارد؟” و براساس مقیاس ۷ ارزشی لیکرت از 1( مخالف ارزش های من) تا ۷ (عالی) مطابق جدول 1 پاسخ داده شد.
تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه :
ارزش – نظام ارزشی
ارزش ها، اهداف فرأموقعیتی هستند که به عنوان اصول راهنما در خدمت زندگی فرد یا گروه قرار داشته و اهمیت متفاوتی دارند. به عبارتی دیگر، نظام ارزشی، سازمان پایداری از عقاید است که با شیوه های قابل ترجیحی از کنش یا حالتهای غایبی وجود ارتباط دارند (شوارتز و همکاران، ۲۰۰6: 11).
مولفه های نظام ارزشی
پرسشنامه استاندارد در این مطالعه از ده ارزش ارائه شده در مدل نظام ارزشی شوارتز و همکاران (2006) استفاده شده است که تعریف هر کدام عبارت است از:
1- خیر خواهی: معنای لغوی آن ، نیک اندیشی و رغبت در خوبی و نیکی بیان شده است (عمید۱۳۸۰: ۱۲۳). خیر خواهی عبارت است از حفظ و افزایش رفاه مردمی که فرد با آنها به طور مکرر تماس شخصی دارد و با عباراتی مانند یاریگر، صادق، بخشنده، وفادار و مسئولیت پذیر توصیف می شود (شوارتز و همکاران، ۲۰۰۹: 14)
2- سنت: معنای لغوی آن راه، روش و سیرت بیان شده است (عمید،۱۳۸۰، 289).. سنت یعنی احترام، تعهد و پذیرش سنن و عقایدی که فرهنگ سنتی یا مذهب به فرد ارائه می دهد و با عبارت هایی مانند متواضع، پذیرش سهم خود از زندگی، مومن، احترام به سنت و معتدل توصیف می شود(شوارتز و همکاران، ۲۰۰۹: ۱۷)
٣. همنوایی : همنوایی به معنای بازداری اعمال تمایلات و تکانش هایی که احتمال می رود باعث رنجش یا آزار دیگران شود و انتظارات و هنجارهای اجتماعی را نقض نماید و با عبارت هایی مانند ادب، فرمانبردار، خود انضباطی، احترام به والدین و بزرگترها توصیف می شود (شوارتز و همکاران، 2006: 19).
- امنيت: معنای لغوی آن در امان بودن بیان شده است (عمید، ۱۳۸۰: ۹۷). امنیت عبارت است از ایمن بودن، هماهنگی و ثبات جامعه، روابط و خود که با عباراتی مانند امنیت خانوادگی، امنیت ملی، نظم اجتماعی، پاکیزه، جیران محبت های دیگران، توصیف می شود ( شوارتز و همکاران، ۲۰۰6: 13).
- قدرت : معنای لغوی آن توانستن و توانائی داشتن بیان شده است (عمید، ۱۳۸۰: ۳۶۸). قدرت یعنی موقعیت اجتماعی و وجهه، کنترل با تسلط بر دیگران با سرمایه و با عباراتی مانند قدرت اجتماعی، ثروت و اقتدار توصیف می شود (شوارتز و همکاران، 2006: ۱۸)
6.برانگیختگی: معنای لغوی آن تحریک می باشد (عمید، ۱۳۸۰: ۸۹). برانگیختگی یعنی هیجان و چالش در زندگی و با عباراتی مانند متهور، زندگی متنوع، زندگی مهیج، توصیف می شود ( شوارتز و همکاران ،2006: ۱۳). ۷. لذت طلبی: معنای لغوی آن خوشی بیان شده است( عمید، ۱۳۸۰: ۱۳). لذت جویی به معنای لذت و کامروایی حسی خویشتن و با عباراتی مانند لذت، زندگی لذتبخش توصیف می شود(شوارتز و همکاران، 2006: ۲۱)
- موفقیت: به معنای لغوی آن توفیق، کامیابی، کامروایی، کامرانی و دست یابی به آرزو یا انجام دادن کاری بیان شده است ( عمید، ۱۳۸۰: 4۷۵). موفقیت یعنی موفقیت فردی در اثبات شایستگی با توجه به معیارهای اجتماعی که با عبارت هایی مانند موفق، توانا، بلندمرتبه جو و با نفوذ توصیف می شود(شوارتز و همکاران، 2006: ۱۹)
- استقلال : معنای لغوی آن خود مختار بودن بیان شده است (عمید، ۱۳۸۰: 43). استقلال به معنی اندیشه مستقل و انتخاب عمل، خلاقیت، اکتشاف که با عبارت هایی مانند خلاقیت، آزادی، مستقل، کنجکاو، انتخاب شخصی هدف های خود توصیف می شود (شوارتز و همکاران، 2006: ۱۵).
۱۰. جهان گرایی: جهان گرایی عبارت است ای حفظ و افزایش رفاه مردم جهان و طبیعت ، نیک اندیشی و رغبت در خوبی و نیکی به نوع بشر در سرتاسر جهان فارغ از هر گونه تمایز ملیت، زبان، مذهب و عوامل جمعیت شناختی دیگر (شوارتز و همکاران، 2006: ۱۶).
تعریف عملیاتی متغییر پرسشنامه
ساختار ارزشی شوارتز: در این تحقیق نظام ارزشی با نمره ای که اعضای نمونه می تحقیق از پاسخگویی به پرسشنامه شوارتز (2006) با ۵۷ گویه به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است.
خیر خواهی: در این تحقیق خیرخواهی با نمره ای که اعضای نمونه ی تحقیق از پاسخگویی به گویه های ۱ تا ۷ پرسشنامه شوارتز (2006) به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است.
سنت: در این تحقیق سنت با نمره ای که اعضای نمونه ی تحقیق از پاسخگویی به گویه های ۸ تا ۱۲ پرسشنامه شوارتز (2006) به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است.
همنوائی:
در این تحقیق همنوایی با نمره ای که اعضای نمونه ی تحقیق از پاسخگویی به گویه های ۱۳ تا ۱۷ پرسشنامه شوارتز (2006) به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است.
امنیت : در این تحقیق امنیت با نمره ای که اعضای نمونه می تحقیق از پاسخگویی به گویه های ۱۸تا 24 پرسشنامه شوارتز (2006) به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است.
قدرت: در این تحقیق قدرت با نمره ای که اعضای نمونه ی الحقیق از پاسخگویی به گونه های ۲۵ تا ۲۹ پرسشنامه شوارتز (2006) به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است.
برانگیختگی: در این تحقیق برانگیختگی با نمره ای که اعضای نمونه می تحقیق از پاسخگویی به گویه های ۳۰ تا ۳۳ پرسشنامه شوارتز (2006) به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است.
لذت گرایی: در این تحقيق لذت گرایی با نمره ای که اعضای نمونه ي تحقيق از پاسخگویی به گویه های ۳۶ تا 34 پرسشنامه شوارتز (2006) به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است
موفقیت: در این تحقیق موفقیت با نمره ای که اعضای نمونه ی تحقیق از پاسخگویی به گویه های ۳۷ تا 40 پرسشنامه شوارتز (۲۰۰۶) به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است.
استقلال: در این تحقیق استقلال با نمره ای که اعضای نمونه ی تحقیق از پاسخگویی به گویه های 41 تا 47 پرسشنامه شوارتز (2006) به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است.
جهان گرایی: در این تحقیق خیر خواهی با نمره ای که اعضای نمونه ی تحقیق از پاسخگویی به گویه های 48 تا ۵۷ پرسشنامه شوارتز (۲۰۰۶) به دست آورده اند، مورد سنجش قرار گرفته است.
مولفه های پرسشنامه :
مولفه |
گویه ها | مولفه | گویه ها |
خیرخواهی | 1-7 | برانگیختگی |
30-33 |
سنت |
8-12 | لذت گرایی | 34-36 |
همنوایی | 13-17 | موفقیت |
37-40 |
امنیت |
18-24 | استقلال | 41-47 |
قدرت |
25-29 | جهان گرایی |
48-57 |
پرسشنامه نظام ارزشی