پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ
پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ : پرسشنامه سلامت عمومي توسط گلدبرگ[2] و هيلر[3] در سال 1972 تهيه شده و به طور گسترده در پژوهشهاي متعددي مورد استفاده قرار گرفته است و يكي از شناختهترين ابزارهاي غربالگري در پژوهشهاي مربوط به سلامت رواني است. گلدبرگ و همكارانش ابتدا اين پرسشنامه را براي غربالگري اختلالات روانشناختي غير سايكوتيك، در مراكز درماني و ساير جوامع طراحي و تدوين كردند.
فرم اصلي و اوليه اين پرسشنامه مشتمل بر 60 سوال بوده است كه متن سوالات درباره وضع سلامتي و ناراحتيهاي فرد و به طور كلي سلامت عمومي او، با تاكيد بر مسائل روانشناختي و اجتماعي در زمان حال ميباشد. كه بعدها فرمهاي كوتاهتري مشتمل بر 12، 20، 28، 30 و 44 ماده نيز تهيه شد. اين پرسشنامه علاوه بر استخراج نمره كلي وضعيت سلامت روان افراد، از چهار زير مقياس نيز تشكيل يافته كه هر كدام از آنها داراي هفت سؤال ميباشند. سؤالهاي هر زير مقياس به ترتيب پشت سر هم آمده است.
پرسشنامه استاندارد
به گونهاي كه از سؤال يك تا هفت مربوط به زيرمقياس نشانههاي جسماني، از سؤال هشت تا 14 مربوط به زيرمقياس اضطراب، از سؤال 15 تا 21 مربوط به زير مقياس اختلال در كاركرد اجتماعي و از سوال 22 تا 28 مربوط به زير مقياس افسردگي ميباشند. نمرهگذاري آزمون براساس مقياس ليكرت ميباشد، كه در آن براي هر فرد پنج نمره بدست ميآيد، كه چهار نمره به مقياسهاي فرعي و يك نمره به كل مواد پرسشنامه مربوط ميشود. در نتيجه نمره كل يك فرد، از صفر تا هشتاد و چهار و نمره هر زير مقياس از صفر تا بيست و يك متغير خواهد بود. كه نمره بيشتر در هر مقياس، نشانگر وضعيت نامطلوب آزمودني ميباشد.
زير مقياس
چهار زير مقياس عبارتند از: علايم جسمانيسازي، علايم اضطراب، اختلال در كاركرد اجتماعي و افسردگي؛ كه در زير مقياس علايم جسمانيسازي: وضعيت سلامت عمومي و علايم جسماني، در زير مقياس اضطراب: علايم و نشانههاي باليني اضطراري شديد، بيخوابي، تحت فشار بودن، عصباني بودن و دلشوره و در زير مقياس كاركردي اجتماعي: توانايي فرد در انجام كارهاي روزمره، احساس رضايت در انجام وظايف، احساس مقيد بودن، قدرت يادگيري و لذت بردن از فعاليتهاي روزمره زندگي و در زيرمقياس افسردگي: علايم اختصاصي افسردگي از قبيل احساس بيارزشي، نااميدي، بيارزش بودن زندگي، افكار خودكشي، آرزوي مردن و ناتواني در انجام كارها را ميسنجد. پايايي پرسشنامه سلامت عمومي 28 سوالي (GHQ-28)در فرهنگهاي مختلف تاييد شده است.
براي مثال، شيمجي[4]، مينو[5]، تيسودا[6] (2000) با انجام اين پرسشنامه برروي كارمندان ژاپني ضريب پاياني (آلفاي كرونباخ،90/0، را براي اين پرسشنامه گزارش كردند. چونگ[7] و اسپيرز[8] (1994) ضريب پاياني اين پرسشنامه را در گروه كامبوجهاي ساكن نيوزلند، به كمك روش بازآزمايي با فاصله زماني 2 تا 4 هفته و با استفاده از فرمول ضريب همبستگي رتبهاي اسپيرمن به ميزان 55/0 برآورد نمودند و ضريب هماهنگي دروني اين پرسشنامه را با روش نمرهگذاري ليكرت به ميزان 85/0 گزارش كردند (به نقل از قاسمي، 1388).
هومن (1376) در هنجاريابي پرسشنامه سلامت عمومي 28 سوالي در ايران، هماهنگي دروني اين پرسشنامه را با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ براي مقياسهاي فرعي، به ترتيب 85/0، 87/0، 79/0 و 91/0 گزارش نمود و براي كل مقياس كه نشاندهنده سلامت عمومي است، برابر با 85/0 برآورد كرده است.