آزمون باورهای غیر منطقی جونز (IBT)
پرسشنامه آزمون باورهای غیر منطقی : این آزمون در سال 69– 1868 توسط جونز ساخته شده و یکی از کاربردیترین ابزارهای اندازهگیری باورهای غیرمنطقی در جهان است. در بیشتر تحقیقاتی که پیرامون رابطه باورهای غیرمنطقی با کنشهای رفتاری و عاطفی در زمینه درمان عقلانی– عاطفی صورت گرفته است از این آزمون استفاده شده است. IBT شامل 100 سؤال است که هر ده سؤال یک خردهمقیاس باورهای غیرمنطقی را میسنجد و جمعاً ده باور غیرمنطقی در این آزمون مورد سنجش قرار میگیرد. این خرده مقیاسها عبارتند از: توقع تأیید از دیگران، انتظارات بیش از حد از خود، سرزنش خود، واکنش همراه با ناکامی، بیمسئولیتی هیجانی، بیش دلواپسی اضطرابی، اجتناب از مشکل، وابستگی، درماندگی برای تغییر و کمالگرایی.
طبق تحقیقی که توسط وودز صورت گرفته مشخص شده که تا بهار سال 1992 میلادی در 81 مقاله با 25 پایان نامه دکتری از این ابزار استفاده گردیده است. وودز طی دو دهه 92– 1970 از این ابزار در زمینه تحقیق بر روی بیش از 200 دانشآموز مراجع در کارگاههای آموزشی و امثال آن استفاده نموده است که موضوعات تحقیقی در زمینه سردرد، اختلالات روانتنی، خودکشی، اضطراب، و خشم بوده است (وودز، 1982به نقل از دوناپوش، 1377).
روایی
پرسشنامه استاندارد برنارد (1989) به نقل از دوناپوش (1377) در زمینه روایی آزمون IBT اظهار میکند: این آزمون از روایی بسیار خوبی برخوردار است. روایی این آزمون به سه طریق به دست آمده است:
- از طریق همبستگی آن با انواع آزمونهایی که آشفتگیهای هیجانی را اندازهگیری میکنند.
- از طریق همبستگی آن با سایر انواع آزمونهای مربوط به باورهای غیرمنطقی مانند آزمون باورهای منطقی.
- از طریق آزمایش حساسیت آزمون به تغییرات عقاید افرادی که با استفاده از روشهای درمان عقلانی – عاطفی در آزمودنیها ایجاد شده است.
دانلود پرسشنامه زوراسکی و اسمیت (1984) به نقل از دوناپوش (1377) در یک مطالعه با استفاده از یک روش چندمقیاسی به بررسی رابطه باورهای غیرمنطقی و آشفتگیهای عاطفی پرداختند. یک گروه 73 نفری از بیماران مراجعهکننده به مرکز بهداشت روانی انتخاب شدند. از مقیاسهای آزمون باورهای غیرمنطقی جونز (IBT) و آزمون باورهای منطقی (RBT) که توسط شورکی و ویتمن (1977) تهیه شده، جهت اندازهگیری باورها و عقاید آزمودنیها استفاده شد. از آزمونهاي مقیاس اضطراب آشکار، آزمون افسردگی بک، آزمون صفت– حالت اضطراب هم استفاده شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که بین هر یک از متغیرهای فوق ضرایب همبستگی زیر وجود دارد؛ ضریب همبستگی بین ضرایب آزمونهای فوق در سطح 99/0 آماری معنیدار است.
میزان ضرایب همبستگی به شرح ذیل است:
- ضریب همبستگی بین آزمون باورهای غیرمنطقی و مقیاس اضطراب آشکار 66/0 است.
- ضریب همبستگی بین آزمون باورهای غیرمنطقی و آزمون افسردگی بک 59/0 است.
- ضریب همبستگی بین آزمون باورهای غیرمنطقی و آزمون باورهای منطقی 71/0 است.
- ضریب همبستگی بین آزمون باورهای منطقی و مقیاس اضطراب آشکار 69/0 است.
- ضریب همبستگی بین آزمون باورهای منطقی و آزمون افسردگی بک 70/0 است.
- ضریب همبستگی بین آزمون باورهای غیرمنطقی و آزمون اضطراب صفت – حالتی 77/0 است (دوناپوش، 1377).
همچنین دوناپوش (1377)، در هنجاریهای مقدماتی آزمون باورهای غیرمنطقی جونز، برای بررسی روایی آزمون از دو روش روایی صوری و روایی همگرا استفاده میکند که روایی صوری آن مورد تأیید متخصصان روانشناسی و علومتربیتی قرار گرفت. برای بررسی روایی همگرا، همبستگی آزمون باورهای غیرمنطقی جونز با آزمون افسردگی بک محاسبه شد که ضریب به دست آمده (82/0) از نظر آماری در سطح (01/0 = α) معنیدار تشخیص داده شد.
پایایی
جونز (1969) به نقل از صادقی (1380) با استفاده از روش آزمون مجدد مشاهده نمود که پایایی آزمون معادل 92/0 است. و پایایی هر یک از خردهمقیاسهای دهگانه آن از 66/0 تا 80/0 و میانگین پایایی همه خردهمقیاسها 74/0 است. نلسون[1] (1977) به نقل از صادقی (1380) پایایی آزمون را خوب گزارش میکند زیرا نمره آزمون وقتی که فرد تحت فشار است تغییر میکند. پایایی آزمون IBT از سه طریق به دست آمده است:
- از طریق همبستگی آن با انواع آزمونهایی که آشفتگی هیجانی را اندازهگیری میکند.
- از طریق محاسبه همبستگی آن با سایر آزمونهای دیگر مربوط به باورهای غیرمنطقی مثل آزمون عقاید[2] (IT) و یا آزمون رفتارهای منطقی[3] (RBI)
- از طریق آزمایش حساسیت آزمون به تغییرات عقاید افراد که با استفاده از روش های درمانی عقلانی، عاطفی در آزمودنی ایجاد شده است.
پایایی آزمون از طریق آلفای کرانباخ در پژوهش شیرزادی(1384) 86/0 بدست آمد.
محصولات مرتبط
