پرسشنامه موانع خصوصی سازی شفایی نژاد(1393)
پرسشنامه موانع خصوصی سازی : پرسشنامه موانع خصوصی سازی توسط شفایی نژاد (1393) طراحی و اعتباریابی شده است، این پرسشنامه شامل 51 گویه بسته پاسخ بر اساس طیف پنج درجه ای لیکرت می باشد، این پرسشنامه موانع اقتصادی، قانونی، سیاسی، فرهنگی-اجتماعی و مدیریت و اجرایی را مورد سنجش قرار می دهد، پرسشنامه توسط پژوهشگر در طول فرایند تحقیق اعتباریابی شده است.
شیوه نمره گذاری
طيف مورد استفاده در پرسشنامه بر اساس طيف پنج گزينهاي ليكرت ميباشد (شامل: خيلي كم، كم، تا اندازهاي، زياد و خيلي زياد) در جدول زیر نشان داده شده است.
مقياس درجهبندي سوالهاي پرسشنامه های پژوهش بر اساس مقياس پنج درجهاي ليكرت
گزينه انتخابي | خيلي زياد | زياد | تا اندازهاي | كم | خيليكم |
امتياز | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
تعاریف نظری
پرسشنامه استاندارد موانع خصوصی سازی: به طور کلی اهمّ مشکلات موانع خصوصیسازی در ایران را میتوان در قالب موارد زیر طبقهبندی نمود(معمارزاده و صیاد،1389):
- موانع و مشکلات اقتصادی: وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای ناشی از فروش نفت از جنبههای مختلف، نظام اقتصادی ـ اجتماعی کشور را تحت تأثیر قرار داده است. این تأثیرگذاری بهطور کلی به رشد اقتصادی کشور در تمام زمینههای تولیدی و مصرفی مربوط میشود. بهطوریکه در مقاطعی از زمان که با کاهش درآمدهای نفتی مواجه هستیم، تأثیر رکودی آن بر دامنه وسیعی از فعالیتهای اقتصادی جامعه مشاهده میشود. بزرگترین چالش ایران در زمینه توسعه ملی طی سالهای آینده (در قرن بیست و یکم) تبدیل اقتصاد نیمه سنتی ـ نیمه صنعتی متکی به درآمدهای نفتی، به اقتصاد صنعتی، پویا، مولد و درآمدزا و استوار بر صادرات کالاهای ساخته شده با ارزش افزوده بالا است.
- موانع و مشکلات قانونی: لازمه یک نظام سرمایهداری با نظام بازار آزاد این است که حقوق مالکیت خصوصی رعایت شود. قانون کار به نحوی تنظیم شود که مغایر اداره امور بنگاهها به شیوه کارآمد نباشد، کنترلهای اضافی بر اقتصاد توسط دولت برداشته شود و توسعه بازار سرمایه و دسترسی آسان بخش خصوصی به منابع مالی فراهم شود.
- موانع و مشکلات سیاسی: موانع سیاسی از جمله موانع اجرای فرآیند خصوصیسازی است. به عبارتی در برابر اجرای برنامههای خصوصیسازی، موانع سیاسی متعددی وجود دارد. خصوصیسازی به مانند همه انواع اصلاحات، نتایج توزیع درآمدی در پی خواهد داشت و به نفع برخی گروههای جامعه و ضرر تعداد دیگر از افراد خواهد بود. تغییرات اقتصادی و اجتماعی در برخی کشورهای در حال توسعه و دارای اقتصادهای بازار نوظهور منجر به تزلزل سیاسی و مقاومت در برابر خصوصیسازی سریع شده است.
- موانع و مشکلات فرهنگی اجتماعی :قسمت عمدهای از دخالت دولت در فعالیتهای اقتصادی به خاطر پاسخگویی به برخی مسائل و مشکلات اجتماعی جامعه میباشد. نگرانی از بیکاری و مشکلات ناشی از آن، رفع فقر و محرومیت توزیع عادلانه درآمدها، شکوفایی استعدادها، خلاقیتها، ابتکارات و اختراعات از جمله مسائل اجتماعی میباشند که دخالت دولت در فعالیتهای اقتصادی را اجتنابناپذیر مینمایند.
- موانع و مشکلات مدیریتی اجرایی:مشکلات اجرایی ـ مدیریتی موجود بر سر راه خصوصیسازی و واگذاری فعالیتهای دولتی به بخش خصوصی عبارتند از: فقدان یک نهاد مستقل و متمرکز با مدیریت مختصر و کارآمد،نبود عزم ملی در اجرای سیاست خصوصیسازی،تعدّد مراجع تصمیمگیری در امر خصوصیسازی،انتخاب روشهای نامتناسب با امکانات جامعه برای خصوصیسازی،مسائل و مشکلات خاص مکانیزم اصلی واگذاری (بورس سهام)،عدم تفکیک دستگاههای واگذارنده و نهاد متولّی اجرای خصوصیسازی،عدم تعریف و شناخت گروههای ذینفع و ذینفوذ در امر خصوصیسازی.
تعاریف عملیاتی
موانع خصوصی سازی در این تحقیق بوسیله پرسشنامه موانع خصوصی سازی که توسط شفایی نژاد با مطالعه ادبیات تحقیق با تایید خبرگان ساخته شده است و شامل 51 شاخص می باشد، تعریف می شود.از این تعداد 11 شاخص شامل عوامل شماره 1 تا 11 اقتصادی، 7 شاخص شامل عوامل شماره 12 تا 18 قانونی ،9 شاخص شامل عوامل شماره 19 تا 27 سیاسی ،4 شاخص شامل عوامل شماره 28 تا 31 فرهنگی اجتماعی و 20 شاخص شامل عوامل شماره 32 تا 51 مدیریتی-اجرایی می باشند.