پرسشنامه اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA)
پرسشنامه اضطراب اجتماعی نوجوانان :هدف: سنجش نگرانی ها، ترس ها و رفتارهای اجتنابی نوجوانان در موقعیت های مختلف (درک و ترس از ارزیابی منفی (AFNE)، تنش و بازداری در برخورد اجتماعی (TISC))
در تعاملات واقعی یا فرضی، اضطراب اجتماعی مشتمل بر احساسات مبتنی بر ادراک فرد از ارزیابی منفی، آشفتگی هیجانی و رفتار اجتنابی می باشد. بنابراین، در ادبیات پژوهش، سازه اضطراب اجتماعی به مثابه نشانگانی با سه مولفه دیده می شود. پاکلک و پاکلک و ودیس خاطرنشان ساختند از آنها که موضوع اضطراب اجتماعی در نوجوانان به ندرت به وسیله محققان مورد بررسی قرار گرفته، لذا مطالعه این پدیده از اهمیت لامنازعی برخوردار است. برای مثال، پاره ای از پژوهش ها نشان داده اند که فراوان ترین نوع نگرانی ها در دوره های کودکی و نوجوانی دارای ماهیتی اجتماعی دارند. در این بین نگرانی درباره پذیرش یا رد به وسیله دوستان همکلاسی، نگرانی درباره حمایت و وفاداری دوستان و نگرانی از تمسخر دوستان و یا دستپاچه شدن در حضور آنها از شیوع بیشتری برخوردار است. افزون بر این، مطاالعات همه گیریشناسی بر شیوع فزاینده اضطراب اجتماعی در موقعیت های اجتماعی در اواسط دوره نوجوانی تأکید کرده اند. نوجوانان با اضطراب اجتماعی بالا نشانه شناسی افسرده ساز بالاتر نظیر خلق منفی و عزت نفس پایین و کارکرد ضعیف تر در رابطه با همسالان گزارش کردند (خدائی و همکاران،1390).
شیوه نمره گذاری
مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA) از 28 گویه و 2 خرده مقیاس درک و ترس از ارزیابی منفی (AFNE) (15 سوال) و تنش و بازداری در برخورد اجتماعی (TISC) (13 سوال) تشکیل شده است که به منظور سنجش نگرانی ها، ترس ها و رفتارهای اجتنابی نوجوانان در موقعیت های مختلف بکار می رود.
AFNE از طریق 15 سوال ترس ها، نگرانی ها و انتظارات ارزیابی های منفی احتمالی از طریق همسالان را توصیف می کند.
TISC نیز از طریق 13 سوال تنش یا آرمیدگی، صحبت یا بازداری و آمادگی برای مواجهه با موقعیت های اجتماعی مختلف مثل برخورد با افراد آشنا و ناآشنا، همسالان غیر همجنس و شرکت در مباحثات کلاسی را توصیف می کند.
پرسشنامه استاندارد نمره گذاری پرسشنامه بصورت طیف لیکرت 5 نقطه ای می باشد که برای گزینه های «خیلی کم»، «کم»، «متوسط»، «زیاد» و «خیلی زیاد» به ترتیب امتیازات 1، 2، 3، 4 و 5 در نظر گرفته می شود.
عنوان | خیلی کم | کم | متوسط | زیاد | خیلی زیاد |
امتیاز | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
گویه های شماره 3، 4، 12، 17، 21، 25، 26، 27 و 35 بصورت معکوس نمره گذاری می شوند و طبق جدول زیر عمل می شود.
عنوان | خیلی کم | کم | متوسط | زیاد | خیلی زیاد |
امتیاز | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
خرده مقیاسها و سوالات
ردیف | خرده مقیاس | سوالات | تعداد سوال |
1 | درک و ترس از ارزیابی منفی (AFNE) | 2-4-5-7-8-10-12-14-15-16-18-21-25-26-27 | 15 |
2 | تنش و بازداری در برخورد اجتماعی (TISC) | 1-3-6-9-11-13-17-19-20-22-23-24-28 | 13 |
روایی و پایایی
رواسازی SASA نخستین بار در نمونه ای متشکل از 325 نوجوان 20، 16 و 12 سال اسلوونیایی انجام شد. نتایج مطالعخ پاکلک و ویدمار روایی همزمان، روایی همگرا و روایی افتراقی SASA را تأیید کردند. در این خصوص نتایج مطالعخ پاکلک و ویدمار نشان داد که ادراک نوجوانان با اضطراب اجتماعی بالا درباره کفایت اجتماعی خود در مقایسه با نوجوانان با اضطراب اجتماعی پایین، پایین تر بود. یافته های پژوهش پاکلک و ویدمار در تأیید روایی افتراقی زیرمقیاس های SASA نشان داد که همسالان گزارش کردند که نوجوانان با نمره بالا در مقایسه با نوجوانان با نمره پایین در زیرمقیاس تنش اجتماعی و بازداری، مهارت های اجتماعی ضعیف تری برخوردارند. در مقابل، گزارش همسالان درباره کفایت اجتماعی نوجوانان با نمره بالا در مقایسه با نوجوانان با نمره پایین در زیرمقیاس درک و ترس از ارزیابی منفی، یکسان بود. ضرایب آلفای کرونباخ زیرمقیاس ها در مطالعه اول و همچنین در مطالعه پیگیرانه دو سال بعد و علاوه بر این در پژوهش پاکلک و ویدس قابل قبول بدست آمد (خدائی و همکاران،1390).
همسانی درونی زیرمقیاس های AFNE و TISC در مطالعات مختلف تأیید شده است (خدائی و همکاران،1390).
در پژوهش خدائی و همکاران (1390)، نتایج تحلیل عاملی تأییدی، با هدف بررسی روایی عاملی SASA نشان داد که ساختار دو عاملی برازش خوبی با داده ها دارد. ضرایب آلفا برای زیرمقیاس های درک و ترس از ارزیابی منفی و تنش و بازداری در برخورد اجتماعی و نمره کلی اضطراب اجتماعی به ترتیب برابر با 84/0، 68/0 و 83/0 بدست آمد.
یک زیرنمونه از دانش آموزان شامل 120 نفر SASA را در دو مقطع با فاصله زمانی 2 هفته پاسخ دادند. ضرایب همبستگی حاصل از آزمون بازآزمون برای زیرمقیاس های درک و ترس از ارزیابی منفی و تنش و بازداری در تماس اجتماعی و نمره کلی SASA به ترتیب برابر با 77/0، 71/0، 60/0 بدست آمد که قابل قبول است (خدائی و همکاران،1390).
همبستگی بین زیرمقیاس بیم و ترس از ارزیابی منفی با زیرمقیاس تنش و بازداری در برخورد اجتماعی و نمره کلی SASA به ترتیب برابر با 44/0 و 87/0 و همبستگی بین زیرمقیاس تنش و بازداری در برخورد اجتماعی با نمره کلی SASA برابر با 83/0 بدست آمد (01/0 > P) (خدائی و همکاران،1390).
در پژوهش خدائی و همکاران (1390)، به منظور بررسی روایی همگرای SASA، همبستگی بین نمره کلی نوجوانان در مقیاس ترس از ارزیابی منفی با نمره کلی SASA و زیرمقیاس های درک و ترس از ارزیابی منفی و تنش و بازداری در برخوردهای اجتماعی به ترتیب برابر با 12/0، 14/0 و 11/0 دست آمد (05/0 >P). بدون تردید، همسو با نتایج پژوهش شکری و همکاران، سوالات منفی تشکیل دهنده ی عامل نمره گذاری شده معکوس در مقیاس ترس از ارزیابی منفی، در پیش بینی مقادیر پایین ضرایب همبستگی بین نمره کلی SASA و زیرمقیاس های بیم و ترس از ارزیابی منفی و تنش و بازداری در برخوردهای اجتماعی با نمره کلی نوجوانان در مقیاس ترس از ارزیابی منفی اثرگذار بوده است. همچنین، همبستگی بین زیرمقیاس ها و نمره کلی SASA با زیرمقیاس ها و نمره کلی QIDA، LSSP و رگه های شخصیتی برون گردی و روان آزرده گرایی محاسبه شد. همبستگی مثبت و معنادار بین نمره کلی و زیرمقیاس های SASA با زیرمقیاس ها و نمره کلی QIDA، همبستگی مثبت و معنادار بین نمره کلی و زیرمقیاس های SASA با زیرمقیاس ها و نمره کلی LSSP و همبستگی منفی رگه شخصیتی برون گردی با نمره کلی و زیرمقیاس های SASA و همبستگی مثبت بین رگه شخصیتی روان آزرده گرایی با نمره کلی و زیرمقیاس های SASA نشان می دهد که از روایی همگرا برخوردار است .