پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ
پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ براي اندازه گيري فرسودگي شغلي از پرسشنامه فرسودگي شغلي ماسلاچ (1985) استفاده شده است. اين پرسشنامه 22 سئوالي از نوع ليكرت مي باشدکه در دو بعد فراوانی از هرگز تا هر روز و شدت از خیلی کم تا خیلی زیاد تدوین گردیده است و سه مولفه ی خستگی عاطفی (گویه های 1-2-3-10-11-12-17-18-19)، مسخ شخصیت (گویه های 7-9-16-20-22)، و عدم کفایت شخصی (گویه های 4-5-6-8-13-14-15-21) را در بر می گیرد.
تعریف مفهومی متغیر :
مفهوم و تعاريف مربوط به فرسودگي شغلي:
– استفاده فني و تخصصي از واژه فرسودگي كاري “Burn out ” در اصل به فريدنبرگر، يعني كسي كه اولين مطالب را در سال 1974 در باب اين مفهوم به رشته تحرير درآورد، برميگردد. فرسودگي كاري اساساً ناشي از استرس شغلي است .
به طوركلي استرس عبارتست از: “وقتي فرد در شرايط و اوضاع احوالي قرارگيرد كه تحت فشار واقع شود، يا احساس ناراحتكنندهاي به او دست دهد، عصبي باشد، احساس ناكامي و تنش كند يا در تعارض و بلاتكليفي باشد، ميگوييم تحت فشار رواني است”.
موارد استرس كه در زندگي روزانه و زندگي اداري و شغلي افراد پديد ميآيند عمدتا شامل ناكامي Frustration “”،اضطراب Anxiety”و كشمكشهاي دروني Conflict””است كه هر كدام از آنها به موانع و مشكلات گوناگوني بر ميگردند “.
رايج ترين تعريف فرسودگي شغلي مربوط به مازلاك و جكسون (1993 ) است كه ْآن را سندرمي روانشناختي متشكل از سه بعد خستگي احساسي يا هيجاني ، مسخ شخصيت و كاهش احساس كفايت شخصي دانستند.
فرسودگي شغلي
درپرسشنامه استاندارد تعريف گيبسون ( 1994 ) فرسودگي كاري عبارت است از يك فرايند روان شناختي كه تحت شرايط استرس شغلي شديد حادث ميشود و خود را بصورت فرسودگي عاطفي، مسخ شخصيت Depersonalization ، كاهش انگيزه براي پيشرفت و ترقي نشان ميدهد.
در تعريف ديگري فرسودگي شغلي يا كارزدگي عبارتست از :از پا افتادگي و رخوت متصدي شغل به خاطر فشار رواني كار است كه شخص قادر به مقابله مناسب با آن نيست.
فرسودگي شغلي
به اين ترتيب ،ماسلاچ مفهومي سه بعدي از فرسودگي ارائه ميدهد:
1 – خستگي هيجاني يا احساسي: كاملاً همانند متغير فشار رواني عمل ميكند، و به مثابه احساس زير فشار قرار گرفتن و از ميان رفتن منابع هيجاني در فرد قلمداد ميشود . در اين حالت ممكن است فرد بي رغبت و بي تفاوت شود و ديگر كار ، هيچ شور و احساس مثبتي را در او برنميانگيزد.
2 – مسخ شخصيت : پاسخ منفي و سنگدلانه به اشخاصي است كه معمولاً دريافت كنندگان خدمت از سوي فرد هستند. در اين وضعيت ،نگرش فرد فرسوده نسبت به ارباب رجوع منفي است . او تصور ميكند در واقع ارباب رجوع يعني «طلبكار» و آغاز فشارها. به اين ترتيب به پرخاشگريهاي فعال ( كلامي و غير كلامي ) و نافعال ( كارشكني و تاخيرهاي عمدي) رو ميآورد.
3 – كاهش احساس كفايت شخصي: كمشدن احساس شايستگي درانجام وظيفه شخصي است و يك ارزيابي منفي از خود درخصوص انجام كار به شمار ميرود. در واقع احساس عدم كفايت نتيجه طبيعي سيكل يا چرخه معيوبي است كه قبلاً ايجاد شده است كه اصطلاح « فسيل شده » كه در بين كارمندان به كار برده ميشود، قابل فهمتر شود.
مولفه های پرسشنامه :
مولفه های پرسشنامه |
سوالات |
خستگی عاطفی |
1-2-3-10-11-12-17-18-19 |
مسخ شخصیت |
-9-16-20-22 |
عدم کفایت شخصی |
-5-6-8-13-14-15-21 |
تعریف مفهومی متغیر :
تعریف عملیاتی:
مولفه:3
سوالات:22
تحلیل بر اساس میزان نمره پرسشنامه:
روایی پرسشنامه:
پایایی پرسشنامه:
منبع:
فرمت:word
تعداد صفحات:8