پرسشنامه اثر پروانه ای
پرسشنامه اثر پروانه ای : هدف: ارزیابی میزان توجه سازمان به اثر پروانه ای
روش نمره گذاری
این پرسشنامه دارای 8 سوال بوده و هدف آن ارزیابی میزان توجه سازمان به اثر پروانه ای می باشد. نمره گذاری پرسشنامه بصورت طیف لیکرت 5 نقطه ای می باشد که امتیاز مربوط به هر گزینه در جدول زیر ارائه شده است:
عنوان | خیلی کم | کم | متوسط | زیاد | خیلی زیاد |
امتیاز | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
برای بدست آوردن امتیاز کلی پرسشنامه، مجموع امتیازات مربوط به تک تک سوالات را با هم محاسبه نمائید. این امتیاز دامنه ای از 8 تا 40 خواهد داشت. امتیازات بالاتر نشان دهنده میزان توجه بالاتر سازمان به اثر پروانه ای خواهد بود و برعکس. برای تفسیر بیشتر از جدول زیر پیروی نمائید:
امتیاز | تفسیر |
کمتر از 13 | توجه کم سازمان به اثر پروانه ای |
بین 27-14 | توجه متوسط سازمان به اثر پروانه ای |
بالاتر از 28 | توجه زیاد سازمان به اثر پروانه ای |
روایی و پایایی
در پژوهش میرزازاده و همکاران و همکاران (1393) روایی صوری و محتوایی این مقیاس توسط اساتید مربوطه مورد تایید قرار گرفته است. همچنین پایایی این پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ تایید شد. (92/0)
اثر پروانهای نام پدیدهای است که به دلیل حساسیت سیستمهای آشوبناک به شرایط اولیه ایجاد میشود. این پدیده به این اشاره میکند که تغییری کوچک در یک سیستم آشوبناک چون جو سیارهٔ زمین (مثلاً بالزدن پروانه) میتواند باعث تغییرات شدید (وقوع طوفان در کشوری دیگر) در آینده شود. اثر پروانهای به این معناست که تغییر جزئی در شرایط اولیه میتواند به نتایج وسیع و پیشبینی نشده در ستادههای سیستم منجر گردد و این سنگ بنای تئوری آشوب است. در نظریه آشوب یا بینظمی اعتقاد بر آن است که در تمامی پدیدهها، نقاطی وجود دارند که تغییری اندک در آنها باعث تغییرات عظیم خواهد شد و در این رابطه سیستمهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و سازمانی، همچون سیستمهای جوی از اثر پروانهای برخوردارند و تحلیلگران باید با آگاهی از این نکته مهم به تحلیل و تنظیم مسائل مربوط بپردازند (الوانی، ۱۳۷۸).[۱]
ایدهٔ اینکه پروانهای میتواند باعث تغییری آشوبی شود نخستین بار در ۱۹۵۲ در داستان کوتاهی به نام آوای تندر اثر ری بردبری مطرح شد. عبارت «اثر پروانهای» هم در ۱۹۶۱ در پی مقالهای از ادوارد لورنتس به وجود آمد. وی در صد و سی و نهمین اجلاس ایایایاس در سال ۱۹۷۲ مقالهای با این عنوان ارائه داد که «آیا بالزدن پروانهای در برزیل میتواند باعث ایجاد تندباد در تکزاس شود؟»