پرسشنامه جو عاطفی خانواده (هیل برن؛1964)
پرسشنامه استاندارد جو عاطفی خانواده را آلفرد بي هيل برن (1964؛ به نقل از حقیقی و همکاران، 1381) به منظور سنجش ميزان مهرورزی در تعاملات پدر و مادر- فرزندی ساختند. این مقياس داراي 8 خرده مقياس شامل: محبت، نوازش، تأييد كردن، تجربه هاي مشترك، هديه دادن، تشويق كردن، اعتماد كردن و احساس امنيت است. كل مقياس شامل شانزده پرسش و هر خرده مقياس در برگيرندة دو پرسش است. پرسش هاي فرد به پيوند عاطفي پدر و فرزند و پرسش هاي زوج به پيوند عاطفي مادر و فرزند اختصاص دارند. براي هر پرسش نيز يك طيف پنجگانة پاسخدهي وجود دارد، نخستين پاسخ نشان دهندة ضعيف ترين و آخرين پاسخ نشان دهندة نيرومندترين رابطة عاطفي است كه از زمان گذشته تا حال بين پدر و مادر و فرزند وجود داشته است.
تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه :
تأثیر جو عاطفی خانواده در رشد اجتماعی فرزندان یكی از عوامل مؤثر در رفتار، خانواده است. محیط خانواده اولین و بادوامترین عاملی است كه در رشد شخصیت افراد تأثیر میگذارد. چنانكه میدانیم، كودك خصوصیات زیادی را از والدین خود به ارث میبرد و از این راه پدر و مادر زمینه رشد و پیشرفت افراد را فراهم میكنند. نفوذ والدین در بچهها تنها محدود به جنبههای ارثی نیست. در آشنایی كودك با زندگی جمعی و فرهنگ جامعه نیز خانواده نقش مؤثری را ایفا میكند. غالباً پدرها و مادرها فكر نمیكنند كه برای تعلیم و تربیت فرزندانشان احتیاج به آموزش دارند در صورتی كه احتمالاً این مشكلترین وظیفهای است كه در زندگیشان به عهده دارند. والدین با فراگیری شیوههای فرزندپروری، قادر به حل مشكلات بین خود و فرزندانشان خواهند بود.
تعریف عملیاتی متغییر پرسشنامه
در این پژوهش منظور پرسشنامه جو عاطفی خانواده نمرهاي است كه کارکنان به سوالات 16سوال پرسشنامة جو عاطفی خانواده میدهند
مولفه های پرسشنامه :
این پرسشنامه دارای 8 بعد بوده که در جدول زیر ابعاد و نیز شماره سوالات مربوط به هر بعد ارائه گردیده است:
بعد | سوالات مربوطه |
محبت | 2-1 |
نوازش | 4-3 |
تایید کردن | 6-5 |
تجربه های مشترک | 8-7 |
هدیه دادن | 10-9 |
تشویق کردن | 12-11 |
اعتماد | 14-13 |
احساس امنیت | 16-15 |