پرسشنامه سواد رسانه ای تامن (1995)
پرسشنامه سواد رسانه ای: پرسشنامه سواد رسانه ای توسط تامن(1995) معرفی شده است، پرسشنامه 59 گویهای برای سنجش متغیرهای سواد رسانه ای در سه بعد (رژیم مصرفی، ویژگیهای پیام، نقد پیام) از نوع طیف 5 گزینه ای لیکرت (خیلی کم(1)، کم (2)، تا حدودی (3)، زیاد (4)، خیلی زیاد (5)) را شامل می شود، سوالات پرسشنامه در پژوهش عزیزی(1393)، طراحی و اعتباریابی شده است.
تعاریف نظری و عملیاتی
میزان سواد رسانهای:
رسشنامه استاندارد سواد رسانه ای مجموعه ای از چشم اندازهاست که ما به طور فعالانه برای قرار گرفتن در معرض رسانه از آن بهره برداری می کنیم تا معنای پیام هایی را که با آنها مواجه می شویم تفسیر کنیم.سواد رسانه ای به عنوان متغیر وابسته در این تحقیق در نظر گرفته شده است. که در این پژوهش می توان سواد رسانه ای را بر اساس نظر الیزابت تامن، مانند فیلتری داوری کننده است؛ جهان متراکم از پیام، از لایه های فیلتر سواد رسانه ای عبور می کند تا شکل مواجه با پیام معنادار شود. بنابراین پیام رسانه ای در سه لایه عمل می کند. تعاریف مفهومی و عملیاتی سواد رسانه ای را بر اساس الگوی الیزابت تامن این گونه ارائه داد: یعنی 1) لایۀ اول (رژیم مصرفی). 2) لایۀ دوم (ویژگیهای پیام). 3) لایۀ سوم (نقد پیام). مورد استفاده سواد رسانه ای در پژوهش حاضر عبارتند از:
- لایۀ اول؛ رژیم مصرفی:این بعد از سواد رسانه ای به اهمیت برنامه ریزی شخصی در شیوۀ استفاده از رسانه ها (رژیم رسانه ای)؛ به این معنا که مخاطب به انتخاب برنامه هایی که بیشتر مورد توجه اوست اقدام می کند و به صورت مشخصی از تلویزیون، ویدئو، بازی های الکترونیکی، فیلم ها و دیگر رسانه ها استفاده می کند و میزان مصرف را کاهش می دهد(تامن، 1995: 2).
تعریف عملیاتی:
دانلود پرسشنامه در این تحقیق برای بعد رژیم مصرفی از طریق 18 گویه، علاقه به تکنولوژی جدید، قبل از اینکه به خرید یک وسیله جدید فکر کنم ترجیج میدهم که صبر کنم تا تولیدات تکنولوژی جدیدتر، ارزانتر و بهتر شود، وابستگی امروزی مردم به تکنولوژی، تماشای تلویزیون، گوش دادن به رادیو، گوش دادن به موسیقی، استفاده از موبایل، استفاده از اینترنت، خواندن روزنامه یا مجله، تماشای ویدئو یا دی وی دی، بازی کامپیوتری، استفاده از یک شبکۀ رادیویی/ تلویزیونی ثابت، معمولاً از قبل میدانم که چه برنامهای را قرار است ببینم یا بشنوم، قصد قبلی برای استفاده از رادیو یا تلویزیون ندارم، مایلم از کنداکتور روزانه برنامهها را انتخاب کنم، مایلم مرتب شبکهها/ ایستگاها را عوض کنم، مایلم چیزی را که همه مردم تماشا/ گوش میکنند، تماشا و گوش کنم، از طریق روزنامه یا زیر نویس تلویزیون در جریان برنامهها قرار میگیرم سنجیده میشود.
- لایۀ دوم؛ ویژگیهای پیام:در این بعد از سواد رسانه ای مخاطب به جنبه های نامحسوس تر رسانه توجه دارد و به پرسش ها و موضوع های عمیقی مانند چه کسی از ارسال پیام سود می برد و چه کسی ضرر می نماید، می پردازد(همان،2).
تعریف عملیاتی:
در این تحقیق برای بعد ویژگیهای پیام از طریق 23 گویه،تا چه حد به تکنیکهای زیبایی شناسانه و سلیقه ایجاد کننده یک وب گاه توجه دارید، تا چه حدبه تکنیکهای فنی شکل دهنده یک پیام رسانهای توجه میکنید، بررسی اینکه صفحه وب به چه منظوری و توسط چه کسانی تولید شده است، تا چه حد موضوع سریالهای تلویزیونی به زندگی واقعی شما نزدیک است، تا چه حد حس میکنید سریالهای تلویزیونی چیزی را به شما میآموزند، تماشای اخبار شبکههای سراسری تلویزیون، گوش دادن به اخبار شبکه خبر صدا و سیما، گوش دادن به اخبار رادیو ، مطالعه روزنامه های جام جم، کیهان، شرق، اطلاعات، خبرگزاری فارس، نگاه کردن به تله تکست، دنبال کردن اخبار در وب سایت ها، دنبال کردن اخبار در سایت یاهو، چک کردن اخبار در ایمیل، تماشای شبکه جام جم، مطالعه روزنامه های منطقه ای، ملی و محلی، دوست دارم اطلاعات بیشتری در مورد نحوۀ کار رسانهها بدانم، ولی نمیدانم به کجا مراجعه کنم، کافیست که یک رسانه برنامههای خوب تولید کند و این مهم نیست که چه کسی مالک آنهاست یا آنها چطور تأمین مالی میشوند سنجیده میشود.
- لایۀ سوم؛ نقد پیام:این بعد از سواد رسانه ای مهارت های لازم برای تماشای انتقادی[1] رسانه ها را ارائه می دهد. مخاطب با این مهارت ها به تجزیه، تحلیل و پرسش دربارۀ چارچوب ساخت پیام و جنبه های جا افتاده در آن می پردازد(همان، 2).
تعریف عملیاتی:
در این تحقیق برای بعد نقد پیام از طریق 18 گویه، رسانهها باعث انزوای بیشتر مردم در جامعه شدهاند، رسانهها به جهت جذب مخاطبان بیشتر اخبار و اطلاعاتی را که به صورت کذب و غیر واقعی است منتشر میکنند، انتقاد از عملکرد مسئولان از وظایف رادیو و تلویزیون است، گویندگان خبری رادیو و تلویزیون حق دارند تحلیلها و قضاوتهای خود را در اخباری که پخش میشود مطرح کنند، رادیو و تلویزیون جای طرح دیدگاهها و نظرات احزاب و گروههای سیاسی نیست، باید رسانهها را آزاد بگذایم که خلاق و شفاف باشند، سانسور برخی برنامه ها، برنامههای رسانه از سطح درک و نیاز مردم پایینتر است، رسانهها تنها بخش تفریحی و زندگی ما هستند، در بسیاری از مسائل، دیدگاه من با دیدگاههایی که تلویزیون تبلیغ میکند متفاوت است، رسانهها همه ابعاد زندگی امروز ما را متأثر کردهاند، تا چه حد فکر میکنید که موضوعات خاصی در سریالها و برنامهها بزرگ نمایی میشوند، دیدن برنامههای خشن باعث افزایش رفتارهای خشن در کودکان میشود، احتمال چاقی در بین کسانی که بیشتر تلویزیون نگاه میکنند بیشتر است، رسانهها باعث کاهش مطالعه در بین افراد شدهاند، رسانهها باعث سردی روابط در بین خانوادهها شدهاند، رسانهها باعث افزایش اختلاف زناشویی شدهاند، رسانهها باعث افزایش فردگرایی و انزوای افراد شدهاند سنجده میشود.
[1].Critical Viewing
|
آلفای کل |
آلفای کرونباخ | تعدادگویه | ابعاد | مفهوم |
| 89/0 |
86/0 |
18 |
رژیم مصرفی |
سواد رسانهای |
| 92/0 | 23 |
ویژگیهای پیام |
||
|
89/0 |
18 |
نقد پیام |
محصولات مرتبط
