پرسشنامه دینداری(سراج زاده و همکاران؛1392)

پرسشنامه دینداری(سراج زاده و همکاران؛1392) به منظور سنجش ميزان دينداري فرد مسلمان و بر اساس هنجار جامعه ي ايراني ساخته شده است .پرسشنامه دینداری در سه خرده مقياس التزام ديني، باور ديني و عواطف ديني  و با 102 گویه ساخته شده است.

مولفه های پرسشنامه

تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه

دین جامعه را متحد ،همبستگی اجتماعی را تقویت و انسجام اجتماعی را حفظ می کند.دین همچنین یگانگی افراد جامعه را با همدیگر تقویت و جدایی آنان را از اعضای دیگر گروه ها تشدید می کند. دین می تواند انسجام های گروهی را فراهم آورده ،افراد را در قالب همکیشانی معتقد به جهان بینی و ایدئولوژی خاصی در برابر سایر گروهها و اجتماعات متناظر دسته بندی نماید( سراج زاده و همکاران،1392).

مقیاس  پرسشنامه

این پرسشنامه بر اساس مقیاس لیکرت (هرگز،1؛ بندرت،2؛ گاهی اوقات،3؛معمولا،4؛ اکثر اوقات؛5؛همیشه 6) می­باشد.

( توجه مقیاس لیکرت در انتهای پرسشنامه کاملا توضیح داده شده است.)

دینداری

دین و مذهب به‌عنوان منابعی معنابخش در زندگی افراد که همواره نقشی پررنگ در زندگی مردم داشته‏اند، در آراء نظریه‌پردازانی مانند وبر ، دورکیم ، و گیدنز  ریشه داشته است (Mitchel, 2011) و پژوهشگران و نظریه‏پردازان بسیاری به آن توجه کرده‌اند. دورکیم به نقش مذهب بر میزان همبستگی میان افراد اشاره می‌کند و آن را از نیروهایی می‏داند که در فرد، احساس الزام اخلاقی به هواداری از درخواست‏های جامعه ایجاد می‏کند (کوزر، 1380: 196-187). رویکرد وبر به مذهب نیز شبیه همان سنتی است که دورکیم نمایندۀ آن است، سنتی که عواقب اجتماعی باورها و رسوم توتم‏پرستان، رقص و دیگر فعالیت‏هایی را بررسی می‌کند که جنبۀ عبادی می‌یابند و نسبت به اشیاء مقدس انجام می‏شوند (هیوز، 1369: 280-279). گیدنز نیز برای مشخص‌شدن هویت فردی، افرادی را مثال می‏زند که احساس منسجمی نسبت به پیوستگی سرگذشت خویش ندارند و به بیان بهتر، هویت شخصی ندارند (گیدنز، 1383: 83).

دینداری

مید  «خود» را منشأ و مرکز روابط اجتماعی می‏داند (توسلی، 1371: 271). او خویشتن را فی‏نفسه همان هویت اجتماعی‏ای می‌بیند که از یکسو از مناسبات متقابل میان گفتگوی فرد در ذهن و از سوی دیگر، از گفتگوی فرد با دیگران در عرصۀ مناسبات اجتماعی نشأت می‏گیرد (جنکینز، 1381: 74). در نظریۀ کولی ، «خودِ» یک شخص، از رهگذر تبادل او با دیگران، رشد می‏کند (تنهایی، 1373: 405). به اعتقاد وی، روابط صمیمانه‏ای که در گروه‏های نخستین وجود دارد، مهم‏ترین نقش را در فرایند هویت‏یابی ایفا می‏کنند و این هویت از سطح این گروه‏ها، حتی به سطح جهانی هم می‌تواند گسترش یابد (توسلی، 1376: 298). جنکینز ، اندیشمند متأثر از آموزه‌های مکتب کنش ‏متقابل نیز معتقد است افراد، متفاوت هستند؛ اما خویشتن، به‌طور کامل در ظرف اجتماع ساخته می‏شود (جنکینز، 1381: 35)؛ یعنی افراد، خودشان و دیگران را در جریان فرایند اجتماعی‏شدن و تعامل با دیگران، تعریف و بازتعریف می‌کنند.