پرسشنامه سرمایه اجتماعی (شجاعی؛1393)

پرسشنامه سرمایه اجتماعی توسط شجاعی (1393) طراحی و اعتباریابی شده است، این پرسشنامه شامل 61 سوال در 4 بعد(اعتماد، مشارکت، تعهد سازمانی و پایبندی به اخلاقیات مورد سنجش قرار می دهد. سوالات پرسشنامه بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت (خیلی زیاد خیلی کم) طراحی شده است و الفای کرونباخ به دست آمده 93/0می باشد.

تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه :

سرمایه اجتماعی:

فوکویاما (1995 ) سرمایه اجتماعی را به عنوان ” توانای افراد برای کار تعریف شده با هم و برای رسیدن به اهداف مشترک در گروه ها و سازمان ها می داند ” (فو، 2004).  بعدها فوکویاما  ) 1999) تعریف دیگری از سرمایه اجتماعی ارائه می دهد و می گوید : سرمایه اجتماعی را به سادگی می توان به عنوان وجود مجموعه معینی از هنجارها یا ارزشهای غیر رسمی تعریف کرد (زمردیان و رستمی ؛  1389).

 سرمایه اجتماعی، حاصل انباشت منابع بالقوه و بالفعلی است که درشبکه ای با دوام از روابط کم و بیش نهادینه شده در بین افرادی که با عضویت در یک گروه ایجاد می شود، و در روابط میان افراد تجسم می یابد(بورین و بوسرت، 2009).

سرمایه اجتماعی به طور عمده مبتنی بر عوامل فرهنگی و اجتماعی است و شناسایی آن به عنوان نوعی سرمایه چه در سطح مدیریت کلان توسعه کشورها و چه در سطح مدیریت سازمان ها و بنگاه ها می تواند شناخت جدی را از سیستم های اقتصادی  اجتماعی ایجاد ومدیران را در هدایت بهتر سیستم ها یاری کند.

از نظر پاتنام سرمايه اجتماعي به جنبه هاي اجتماعي سازمان مانند شبکه ها،هنجارها و اعتماد که هماهنگي و همکاري را در منافع دو جانبه تسهيل مي کند اشاره دارد سرمايه گذاري در سرمايه اجتماعي منافع سرمايه گذاري در سرمايه فيزيکي و سرمايه انساني افزايش مي دهد (قوتی، 1392).

تعریف عملیاتی متغییر پرسشنامه

در این پژوهش منظور پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی نمره­اي است كه کارکنان به سوالات61سوال پرسشنامة سرمایه اجتماعی می­دهند

مولفه های پرسشنامه :

تاریخچه سرمایه اجتماعی

ظاهرا بحث سرمایه اجتماعی ، اوّلین بار ، قبل از سال 1916 ، توسط هانی فان ، از دانشگاه ویرجینیای غربی (در امریکا) مطرح شد؛ اما علی رغم اهمیت آن در تحقیقات اجتماعی ، تا سال 1961 که توسط جین جاکوب در برنامه ریزی به کار برده شد ، شکل جدی به خود نگرفت .

اگر بخواهیم کاربردها ، اهداف و تعاریفی را که در علوم اجتماعی از این مفهوم می شود ، دسته بندی کنیم و پیشینه این مفهوم را در آرای دانشمندان گذشته و حال جستجو نماییم ، باید این ردیابی را از کتاب «سرمایه» کارل مارکس آغاز کنیم . او در این کتاب به مسئله «همبستگی از روی اجبار و ضرورت» می پردازد . بدین معنی که شرایط منفی و بحرانی ، افراد را به سوی استفاده از انرژی و توانایی های بالقوه جمعی ، توسل به پشتیبانی یکدیگر و استفاده از پتانسیل های گروهی ترغیب می کند .