ادبیات نظری مدیریت کیفیت جامع
ادبیات نظری مدیریت کیفیت جامع :امروزه اقتصاد نوین بین الملل با ویژگی های چون تغییرات تکنولوژیکی، یکپارچگی سیستم های اقتصادی و بازارهای جهانی در رقابت های شدید از طرفی باعث به وجود آمدن یکسری تهدیدات و از طرفی دیگر زمینه ساز یکسری فرصت ها شده است. توجه به پیشرفت و بهبود، ارتقاء سطح زندگی و بهره وری همواره خواست بشر بوده و انسان تنها موجود روی کره زمین است که روش زندگی اش هیچگاه با گذشته اش یکسان نبوده و همواره روندی تکاملی داشته است و این امر نشانه توجه جدی وی به مفاهیمی همچون کیفیت است. عصری که امروزه در آن زندگی میکنیم عصر مشتری گرایی و مخاطب محوری است و میزان موفقیت هر سازمان با میزان توجه آن به مشتری، خواسته های وی و کیفیت خدمات و محصولات رابطه مستقیم دارد. از دهه ۱۹۵۰ به بعد کیفیت با سرعت فزاینده ای مورد توجه تولیدکنندگان خدمات و مشتریان آنان قرار گرفته است. با پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی، عصر توقعات ایجاد شده است و امروزه مانند گذشته مشتریان حاضر به پذیرفتن هر نوع کالا و یا خدمتی نمیباشند. بنابراین ، سازمان هایی که نتوانند نیازها و خواسته های مشتریان را بر اساس توقعات جدیدشان پاسخگو باشند، از دور خارج میشوند.
ارزش ها، انتظارات و توقعات به شدت در حال تغییر و تحول است؛ این تغییرات و دگرگونی های فاحش، نگرانی را نسبت به آینده در اذهان مردم به وجود میآورد. الگوهای سنتی و قدیمی جاذبه خود را از دست داده و بایستی الگوهای جدید را جایگزین آنها ساخت(سلیمی،۱۳۷۷).
دمیربگ، تاتوگلو، تکینکوس و زیام (۲۰۰۶) به نقل از آروموگام و مجتهدزاده (۲۰۱۱) بیان کردند که مدیریت کیفیت یکی از مهم ترین عوامل در هر سازمانی است. شرکتهای موفق فهمیده اند که کیفیت بر اساس تعریف مشتری میتواند تأثیر برجسته ای بر کسب و کار داشته باشد (رید و ساندرز، ۲۰۰۷ به نقل از آروموگام و مجتهدزاده ۲۰۱۱) بعلاوه ممکن است بسیاری از شرکتهای رقابتی بطور پیوسته استانداردهای کیفی خود را افزایش دهند. اگر شرکتی کیفیت را در نظر نگیرد، مشتری ناراضی خواهد بود. خروجی های چنین دیدگاهی، از دست دادن مشتریان و ایجاد فرصت برای رقبا بمنظور بدست آوردن مزایای ناشی از نیاز بازار است. بنا براین پرداختن جدی تر به نیاز مشتریان، کیفیت را در الویت قرار میدهد. همانطور که رید و ساندرز در سال ۲۰۰۷ بیان کردند:”کیفیت بمعنای برآوردن نیازهای مشتریان و بیشتر از نیازهای آنها توسط هر کس در سازمان از طریق یک تلاش یکپارچه است.”این تلاش یکپارچه مدیریت کیفیت جامع نامیده میشود.
در مقوله مدیریت خصوصاً از اوایل قرن ۲۰ میلادی مدل ها و تئوری های مختلفی ارائه شده است که کم و بیش با توجه به مقتضیات عصر خود دارای کارائی بوده اند. در این ارتباط شیوه های مدیریتی گوناگون به منظور بهره برداری از امکانات و منابع، در جهت تحقق این رضایتمندی، تدوین و اجرا شده است. از جمله این الگوها، مدل مدیریت کیفیت جامع است. این سیستم مدیریتی که بر پایه نظریات دمینگ، جوران، کرازبی و دیگران است، امروزه به تدریج با الگوهای جامع تر آن در زمینه های کمی و آماری، کنترل و بهبود و بهسازی سازمان، الگوهای مشارکتی و غیره خود را به صحنه مدیریت عرضه نموده است(قدوس،۱۳۷۳). از میان سیستم های مدیریت ارائه شده هیچ یک به اندازه ی سیستم”مدیریت کیفیت جامع” نتوانسته است میزان اثربخشی خود را به اثبات برساند. مؤسساتی که مبادرت به اجرای این شیوه ی مدیریتی کرده اند، توانسته اند در مدتی کوتاه، سودهای کلان را نصیب سهامداران خود کرده و رفاه و آسایش را برای تمامی مدیران و کارکنان و در نهایت ملّت های خود فراهم نمایند. جنبه های کلیدی مدیریت کیفیت جامع عبارتند از:جلوگیری از ضایعات و تأکید در مرحله ی طراحی. طبق تحقیقات دمینگ (۱۹۸۶) حدود۹۴ درصد مسائل مربوط به کیفیت، به مدیران و سیستم های که با آن ارتباط برقرار میکنند، مربوط میشود.
.ادبیات نظری مدیریت کیفیت جامع
هر چند در شرایط کنونی ایران هنوز به دلایل گوناگون نظیر:ضعف زیرساخت های اقتصادی، استفاده از فزونی» فن آوری و سازوکارهای تولیدی قدیمی به ویژه شرایط رقابتی سازنده ای بر بازار داخلی « تقاضا بر عرضه حاکم نشده و مشتری هنوز قادر به ایفای نقش تعیین کننده خود در بازار رقابت نمیباشد، ضرورت بازنگری در شیوه ها و نوسازی ساختار نظام مدیریت کشور امری انکارنشدنی و گریزناپذیر است و تاکنون از مدیریت کیفیت جامع به صورت گسترد های در سازمان های تولیدی، اقتصادی و در نظام های فرهنگی و علمی، مورد استفاده قرار نگرفته است.