مقالات مدیریت
مفهوم بهره وری
مفهوم بهره وری
مفهوم بهره وری : بهره وری به مفهوم دقیق اقتصادی به رابطه قابل اندازه گیری بین حجم محصول و حجم عوامل مصرف شده (از قبیل زمین، سرمایه و نیروی کار) مورد لزوم برای تولید آن محصول اشاره دارد.
مفاهیم اساسی بهره وری یعنی بهره وری کار، بهره وری سرمایه و بهره وری کلی عوامل را میتوان در سطوح مختلف اندازه گیری و محاسبه کرد:
۱- اندازه گیری در سطح واحد تولیدی برای هر یک از مراحل مختلف و منفرد کار یا برای مجموع عملیات واحد تولیدی به منظور تعیین بهره وری در هربخش از واحد یا در مجموع واحد.
۲- اندازه گیری در سطح صنایع به منظور کشف خصوصیات مشترک یا نقاط تباین صنایع مرتبط با صنایع غیرمرتبط منتخب.
۳-اندازه گیری در سطح کلان به منظور پیش بینی میزان تولید درآمد ملی، نیازمندیهای مربوط به نیروی کار و نظایر اینها.
تعاریف بهره وری
عوامل بسیاری در تعریف و دیدگا ههای مکاتب مختلف نسبت به بهره وری موثرند. از گذشته بهره وری مورد توجه صاحب نظران و محققان رشته هایی مانند اقتصاد، روانشناسی، مدیریت صنعتی و سازمانی، حسابداری، فیزیک و مهندسی بوده است
درک دانش، تجربه، زمینه ها و شرایط محیطی موجب تعریف و تفسیر آنها از بهره وری به شیوه های مختلف گردیده است. درباره اینکه چگونه سازمانها، گروه ها، انسانها، ماشینها در محیط های مختلف کار کنند و بهره وری آنان چگونه باید سنجیده شود اصول و بینش خاصی را اقتضا می نماید.
شاخص های بهره وری
اهمیت مفاهیم و مدیریت با توجه به سهم آنان در بهره وری سازمانی است. مدیران باید در مورد بهره وری در کوتاه مدت و بلند مدت تصمیم گیری نمایند تا با مشکل عدم رشد بهره وری مواجه نشوند.
در بیشتر تعاریف از بهره وری، مفاهیم کارایی، اثربخشی، سودآوری، کیفیت، نوآوری، کیفیت زندگی فردی و اجتماعی، فرهنگ و مانند آن را در بردارد که به برخی از مفاهیم اشاره شده پرداخته می شود.
کارآیی: در واقع نسبتی است که برخی از جنبه های عملکرد واحدها را با هزینه هایی که بر انجام آن عملکرد متحمل شده مقایسه می کند. به عبارت دیگر نسبت بازده واقعی به دست آمده به بازدهی استاندارد و تعیین شده (مورد انتظار) را می توان کارایی یا راندمان تعریف کرد.
اثربخشی: به معنی هدایت منابع به سوی اهدافی که ارزشمندترند. برای مثال تمرکز روی نتایج، انجام کار صحیح در زمان صحیح، کسب اهداف کوتاه مدت و بلند مدت. به عبارتی اثر بخشی عبارتست از درجه و میزان نیل به اهداف تعیین شده. در این رابطه اثربخشی فردی را متغیرهای خروجی می دانند که برای سنجش افراد استفاده می شود مانند انعطاف پذیری و اثر بخشی سازمانی نیز توانایی در ارضای حداقل انتظارات ذی نفعها برای کسب اهداف کوتاه مدت و بلند مدت می باشد.
بطور کلی اثر بخشی سازمانی دستیابی به اولویتها و اهداف چندگانه در چارچوب نظام ارزشی مشترک با فرهنگ سازمانی است، به گونه ای که کسب اهداف از نظر هزینه و زمان بهینه باشد و رضایت خاطر ذی نفعهایی را که در جهت کسب اهداف تلاش می کنند فراهم نماید.
سودآوری: طبق مدل تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی دوپونت در واقع سود چگونگی بکارگیری داراییها و کسب منفعت حاصل از آن است.
کیفیت: سلاحی استراتژیک و رقابتی جهت تثبیت وضع فعلی و انجام فعالیتهای جدید بطوری که افزایش فروش در بازار را تسهیل کند. کیفیت از بهره وری جدایی ناپذیر بوده و به موازات هم پیش می روند.
نوآوری: فرآیند خلاقانه انتخاب و انطباق کالاها و خدمات، فرآیندها، ساختارها و دیگر موارد برای پاسخگویی به فشارهای داخلی و خارجی و تقاضا و تغییرات محیط است.
نوآوری ممکن است مبتنی بر کار فردی یا نیازهای سازمانی و یا نتیجه فشارهای محیطی مثل تشدید رقابت باشد. در این حالت کوششها به سوی تکمیل یا جایگزینی فرآیندی است که اکنون وجود دارد یا با تامین این حلقه مفقوده به سوی آن هدایت می شود.
روش کمی بیان نوآوری(بهره وری)
روش کمی بیان نوآوری: عبارت است از نسبت خروجی به ورودی مساوی با محصولات بازاریابی شده به ایده های امکان پذیر (تعداد خلاقیتها) کیفیت زندگی کاری در مدل والتون عبارت از مراحل زیر است:
- پرداخت کافی و منصفانه
- عوامل ایمنی و بهداشتی
- فرصت رشد و امنیت مداوم
- قانون گرایی در سازمان کار
- وابستگی اجتماعی زندگی کاری
- فضای کلی زندگی
- یکپارچگی و انسجام اجتماعی در سازمان کار
- بهبود توانایی های انسانی
ادبیات نظری بهره وری نیروی انسانی
ادبیات نظری بهره وری عوامل تولید
پرسشنامه استاندارد بهره وری سازمانی
