ادبیات نظری رهبری معنوی
ادبیات نظری رهبری معنوی:رهبری عنوانی با کاربرد جهانی است و در نشریات مشهور و ادبیات علمی و تحقیقی مطالب زیادی در مورد آن آمده است. به رغم فراوانی نوشته ها درباره رهبری هنوز هم محققان سازمانها را به یک کوشش جدی برای فهم آن دعوت میکنند. در این تحقیق یک نظریه علی (انگیزشی) از رهبری معنوی در یک الگوی انگیزشی توسعه یافته است که چشم انداز، امید، ایمان و نوع دوستی، نظریههای معنویت در محیط کار و بقای معنوی را در هم آمیخته است. منظور از رهبری معنوی، ایجاد و تحقق چشم انداز و همسانی ارزشها، ورای رهبری استراتژیک است. از طرفی تاکنون تعاریف متفاوتی از سلامت روانی ارائه شده است. مثلاً گفته شده است که سلامت روانی یعنی: داشتن تعادل عاطفی و سازش اجتماعی، احساس راحتی و آسایش، فقدان بیماری روانی یکپارچگی شخصیت و شناخت خود و محیط. برخی از دانشمندان نیز به جنبه سالم طبیعت آدمی پرداخته و معتقدند سلامت روانی بسیار بیشتر از روان نژند یا روان پریش نبودن است(نرگسیان،1389). اما گروه دیگری از روان شناسان در تعریف سلامت روانی به تعریف رفتار نابهنجار یا بیماری روانی می پردازند و سپس نتیجه می گیرند که سلامت روانی در واقع مساوی با عدم بیماری روانی است. در این دیدگاه ابتدا برای بیماری روانی ملاک هایی در نظر گرفته می شود که داشتن هر یک از این ملاک ها به تنهایی و یا به صورت جمعی می تواند نشانگر اختلال روانی باشد. این ملاک ها عبارتند از: داشتن رفتار غیر انطباقی، انحراف از متوسط، پریشانی شخصی، انحراف از هنجارهای اجتماعی و اختلال در کارکرد اجتماعی. به این ترتیب، سلامت روانی با عواطف، تفکر و رفتار آدمی ارتباط دارد. یعنی فردی که از سلامت روانی خوبی برخوردار است، می تواند با حوادث روز افزون و مشکلات زندگی مقابله کند؛ اهداف خود را در زندگی دنبال کند و عملکرد مؤثری در جامعه داشته باشد(بوش،2006). سلامت روان زمینه رشد مهارت های فکری و ارتباطی را فراهم می کند و باعث رشد عاطفی، انعطاف پذیری و عزت نفس می شود. عملکرد موفقیت آمیز کارکردهای ذهنی و در نتیجه انجام فعالیت های سازنده، داشتن روابط مناسب با دیگران، توانایی سازگاری با تغییرات و رویارویی مؤثر با حوادث ناگوار زندگی همه از پی آمدهای داشتن سلامت روانی محسوب می شود (بیابانگرد و جوادی، 1383). در اين فصل به ادبيات و سوابق پيشين پژوهش اشاره خواهيم داشت. مرور و پيشينه ادبيات يکي از اولين گامهاي مهم در هر پژوهشي است. در فرايند پژوهش نيز مانند هر فرايند ديگري بايد قبل از هر نوع تلاش در جهت پاسخ دادن به سوالات پژوهش نتيجه تلاشهاي ديگران را بررسي نمود تا در وقت و هزينه صرفهجويي شود.
2-1 رهبری معنوی
اگر ادبیات سازمانی را بررسی کنیم با مقوله های مهم و اساسی تاثیر گذار بر آن مواجه میشویم که هر یک نیاز به بررسی جامع از زوایای مختلف دارد. یکی از این مقوله ها «رهبری» است که در ادبیات سازمانی به لحاظ اهمیت دارای جایگاه خاصی میباشد و مدت ها است که نظر پژوهش گران و متخصصین امر را به خود جلب کرده است. با توجه به تغييرات روز افزون در سازمانها در دهه هاي اخير، موضوع مديريت و رهبري سازمان ها يكي از بحث هاي چالش برانگيزي است كه مورد توجه بسياري از صاحبنظران در حوزه مطالعات سازماني ميباشد. بيشتر صاحبنظران با اين موضوع كه بقاي سازمان در دنياي كنوني وابسته به توانايي پاسخ اثربخش به تغييرات ميباشد، توافق نظر دارند. بقاء و موفقيت سازمان هاي آينده وابسته به توسعه مهارتهاي رهبري اثربخش در تمام سطوح سازماني ميباشند(کاپلند،2003). ورود وضعیت حاد رقابتی در دهه 1980 میلادی عرصه را بر بسیاری از سازمان های بزرگ تنگ کرد و درجه اثربخشی توان موجود آنها را برای پاسخگویی به اوضاع تحول یافته محیطی در معرض چالش قرار داد. از اینرو شمار زیادی از سازمانهای غوطه ور در تلاطم های محیطی در صدد بر آمدند تا با وقوف به درجه ناکارآمدی رویکردهای معمول و متداول رهبری و با تأمل و تجدید نظر در بسیاری از پیش فرض ها و روش های سازمانی، در مقام بازسازی و تجدید بنای خود بر آیند و تلاش کنند تا با مبادرت به ایجاد تغییرات اساسی و تحول در شاکله و زیر بناهای سازمانی، مزیت های راهبردی نوینی را به عرصه های حاد رقابتی وارد نمایند (سنجقی1380،به نقل از چوپانی،1390).