پرسشنامه عملکرد خانواده (اپشتاين و همکاران؛1980)

پرسشنامه عملکرد خانواده: این مقیاس توسط اپشتاين، لارنس، بالدوين و بيشاب در سال 1980 تهيه شده است و هدف آن سنجيدن عملكرد خانواده بر اساس الگوي مك مستر است. اين الگو خصوصيا ت ساختاري، شغلي و تعاملي خانواده را معين مي سازد و شش بعد(حل مشکل، نقش ها، همراهی عاطفی، ارتباط، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار) از عملكرد خانواده را مشخص مي كند.

همچنين توانايي خانواده در سازش با حوزه ي وظايف خانوادگي را بر روي يك مقياس چهار درجه اي كيلرت به صورت كاملاً موافقم(1)، موافقم(2)، تا اندازه ای(3)، مخالفم (4) و كاملاً مخالفم(5) مشخص مي نمايد. براي نمره گذاري FAD تمام پاسخ ها از 1 تا 5 كد گذاري مي شوند، نمره ي بالاتر نشانگر كاركرد نا سالم است براي بدست آوردن نمره هر مقياس، متوسط نمرات مواد آن مقياس محاسبه مي شود سپس نمرات مواد هر خرده مقياس با هم جمع شده و بر تعداد مواد آن مقياس تقسيم مي شود. بنابراين نمره ي هر مقياس بين 1 (سالم) تا 5 ( ناسالم) خواهد بود اگر 40 درصد از مواد يك مقياس پر نشده باشد نمره ي مقياس محاسبه نخواهد شد.

تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه :

 پرسشنامه استاندارد عملکرد خانواده: موثرترين عامل محيطي در رشد و تحول شناختي كودك است و بسياري از مشكلات كودكان از خانواده هاي آنها ناشي مي شود. مینوچین(1974) معتقد است سیستمی که بیش از همه بر رفتار فرد اثر دارد، خانواده است. در واقع، خانواده نه تنها رفتار سازشی و بهنجار، بلکه رفتارهای نابهنجار افراد را شکل می دهد. الینگورث(1986)، نیز نحوه برخورد والدین نسبت به کودک را در زمره عواملی می داند که وی را در معرض خطر روانشناختی قرار می دهد(توکلی، 1393).

ابعاد مقياس سنجش عملكرد خانواده

حل مشكل

عبارت است از توانايي خانواده براي حل مسئله به گونه اي كه تعاملات موثر خانواده استمرار يابد. سؤالاتي كه خرده مقياس حل مشكل را در تست ابزار سنجش خانواده اندازه مي گيرند، عبارتند از: 2، 12، 24، 38، 50، 60، كه در كل 6 سؤال است.

نقش ها

عبارت است از الگوهاي تكراري از رفتار ها كه افراد به وسيله آنها كنش هاي خانواده را تحقق مي بخشند. سؤالاتي كه خرده مقياس نقش ها را در تست ابزار سنجش خانواده اندازه مي گيرند، عبارتند از : 4، 10، 15، 23، 30، 34، 40، 45، 53، كه در كل 9 سؤال است.

همراهي عاطفي

به درجه و كيفيت علاقه و نگراني اعضاي خانواده نسبت به هم گفته مي شود سؤالاتي كه خرده مقياس همراهي عاطفي را در تست ابزار سنجش خانواده اندازه مي گيرند. عبارت اند از: 5، 9، 19، 28، 35، 39، 49، 57،  و در كل 8 سؤال است.

ارتباط

يعني خانواده چگونه اطلاعات را مبادله ميكند پژوهشگران و نويسندگان ارتباط را به دو بخش كلامي و غير كلامي تقسيم كرده اند. سؤالاتي كه خرده مقياس ارتباط را در تست ابزار سنجش خانواده اندازه مي‌گيرد عبارت اند از 3، 14، 18، 29، 43، 52، 59، و در كل 7 سؤال است.

آميزش عاطفي

به ميزان مشاركت و همكاري اعضا در خانواده گفته مي شود. سؤالاتي كه خرده مقياس آميزش عاطفي را در تست ابزار سنجش خانواده اندازه مي گيرند، عبارتند از، 12، 21، 22، 25، 33، 37، 42، 54، كه در كل 8 سؤال است.

كنترل رفتار

الگويي است كه خانواده براي اداره كردن رفتار در سه موقعيت ( جسماني، رواني – زيستي، اجتماعي) اتخاذ مي كند. سوالاتي كه خرده مقياس كنترل رفتار را در تست ابزار سنجش خانواده اندازه مي گيرند، عبارتند از، 1، 6، 8، 11، 16، 20، 26، 31، 36، 41، 49، 51، 56، كه در كل 13 سؤال است.

لذا مقیاس سنجش عملکرد خانواده متناسب با اين شش بعد از شش خرده مقياس براي سنجيدن آنها به علاوه يك خرده مقياس ديگر مرتبط با عملكرد كلي خانواده تشكيل شده است. يك مقياس درجه بندي باليني هم وجود دارد كه مشاوران و متخصصان باليني از آن براي سنجيدن عملكرد خانواده استفاده مي‌كنند(توکلی، 1393).

تعریف عملیاتی متغییر پرسشنامه

در این پژوهش منظور عملکرد خانواده نمره­اي است كه کارکنان به سوالات 53سوال پرسشنامة عملکرد خانواده می­دهند