پرسشنامه عدالت زناشويي
پرسشنامه عدالت زناشويي پرسشنامه محقق ساخته عدالت زناشويي در اين پژوهش پرسشنامهي 26 سوالي است كه اين پرسشنامه اقتباسي از چهار پرسشنامهي حدود فعاليت و نقش( مايكلز و همكاران،1984)، ادراك انصاف بنجامين(2006)، ادراك عدالت و برابري در كارهاي خانگي فريسكو و ويليامز(2003) و پرسشنامهي چند آيتمي ترامپسون و همكاران(1981) ميباشد. اين پرسشنامه كه به صورت چند آيتمي ساخته شدهاست داراي 4 خرده مقياس ميباشد و درسوالات هر خرده مقياس دو سري سوال كه يكي سري مفهوم برابري و ديگري احساس عدالت را ميسنجد آورده شدهاست.
خرده مقياسهاي پرسشنامه عدالت زناشويي
پرسشنامه استاندارد مذكور از 4 خرده مقياس «عدالت در تقسيم مسئوليتهاي خانواده»، «عدالت در قدرت»، «عدالت در احترام به اطرافيان»، «عدالت در توجه به نيازها» تشكيل شدهاست.
- عدالت در تقسيم مسئوليتهاي خانواده: اين مولفه به احساس عدالت (برابري، عدالت) در مسئوليتهاي مختلف درونخانگي از جمله: كارهاي درونخانگي، تربيت فرزندان، تامين هزينههاي زندگي مربوط ميشود. اين خرده مقياس از طريق سوالات( الف-ب) 2،1و3 سنجيده ميشود
- عدالت در تقسيم قدرت: اين مولفه به احساس عدالت (برابري، عدالت) در قدرت تصميم گيري و داشتن آزاديهاي لازم براي ادامه تحصيل، داشتن شغل و پرداختن به علايق شخصي مربوط ميشود. اين خرده مقياس از طريق سوالات( الف-ب) 4، 7 و 8 سنجيده ميشود.
- عدالت در احترام به اطرافيان يكديگر: اين مولفه به احساس عدالت(برابري، عدالت) در احترام به اطرافيان( دوستان و خويشاوندان) مربوط ميشود. اين خرده مقياس از طريق سوالات( الف-ب) 5 و6 سنجيده ميشود.
- عدالت در توجه به نيازهاي يكديگر: اين مولفه به احساس عدالت (برابري، عدالت) در توجه به نيازهاي مختلف چون: نيازهايجنسي، نياز به درك و اهميت در موقعيتهاي سخت زندگي، نياز به تعهد ديگري، تلاش براي خوب نگهداشتن رابطه، نياز به قدرداني در قبال كارهاي يكديگر مربوط ميشود. اين خرده مقياس از طريق سوالات( الف- ب) 9، 10، 11، 12و 13سنجيده ميشود
پرسشنامهي عدالت زناشويي:
از آنجا كه شيوه سنجش عدالت در بين محققان مختلف متفاوت بوده است ابتدا لازم مي دانيم به بحث در مورد روشهاي مختلف سنجش بهكار گرفته شده در پژوهشهاي اشاره كنيم.
سنجش عدالت در پژوهشها:
سنجش عدالت در پژوهشهاي گذشته بيشتر با پرسشنامههاي مختلف كه به وسيله هاتفيلد و همكارانش ساخته شده است انجام گرفته است كه به شكل كلي اين پرسشنامهها سه پرسشنامه ي يك سوالي كه عدالت را در روابط زناشويي مورد سنجش قرار مي دهد، چون سنجش عدالت هاتفيلد، سنجش عدالت هاتفيلد و همكاران (1977،1978)، پرسشنامه اصلاح شده عدالت زناشويي(هاتفيلد ترامپسون و همكاران، 1990) و پرسشنامهي چند آيتمي ترامپسون، هاتفيلد و همكاران(1981) كه به سنجش عدالت در حوزههاي مختلف زندگي كه جنبهي بده بستاني دارد ميپردازد تشكيل ميشود. مطالعات زيادي چون: بوانك و ماتسارس،(1999)؛ هاتفيلد و همكاران،(1982)؛ پترسون، (1990)؛ راچلين، (1987)، لارسون و همكارانش (1998) و اسپرچر، (2001) ميتوان نام برد كه از پرسشنامهي اصلاح شده عدالت زناشويي(هاتفيلد ترامپسون و همكاران، 1990) استفاده كردهاند. علاوه بر آن از پرسشنامهي هاتفيلد و همكارانش(1978) نيز در تحقيقاتي چون: كويجر و همكاران،( 2002)؛ لارسون و همكاران، (1998)؛ آتنه و همكاران،(1984) و والستر و همكاران، (1978) مورد استفاده قرار شده است. ازپرسشنامه چند آيتمي هاتفيلد نيز تا آنجا كه محقق اطلاع دارد تنها در تحقيق ترامپسون و همكاران(1981) مورداستفاده قرار گرفته است.
مقياسهاي هاتفيلد و همكارانش جزئي از NSFH data نيست و نميتواند در مطالعات اخير مورد استفاده قرار گيرد با اين وجود چيزي كه در تحقيقات گذشته فراموش شدهاست استفاده از مقياسهاي چند آيتمي جايگزين كه داري NSFH data است ميباشد و از آنجا كه مقياسهاي مورد استفاده در تحقيقات گذشته در چهارچوب NSFH data نيست و اين يك معيار بين المللي است نميتوان از مقياسهاي ذكر شده در بالا استفاده كرد (بنجامين،2006). يكي ديگر از روشهاي مورد استفاده در سنجش عدالت سنجش عدالت در حوزههاي مختلف تقسيم مسئوليتهاي خانواده و قدرت در زندگي چون تصميم گيري ميباشد كه تحقيقات مختلفي چون بنجامين،2006؛ فريسكو و ويليامز، 2003؛ كلترانه، 2000 و … از آن استفاده كردهاند. محققان در اين پژوهش سعي كردند براي سنجش عدالت به ادغام اين دو روش بپردازند.