پرسشنامه زمینه یاب ارزشهای ازدواج (MVS)
پرسشنامه زمینه یاب ارزشهای ازدواج (MVS) : هدف: ارزیابی ارزشهای فرهنگی برای ازدواج (محاط شدگی، خودپيروي عقلاني، خودپيروي عاطفي، سلسله مراتبي، برابرنگري)
دانلود پرسشنامه پاسخگوی عزیز: لطفاً به سؤالهاي اين پرسشنامه پاسخ دهيد. اين سؤالها در مورد عقيده و نظر شما در مورد ازدواج و اهميت جنبههاي مختلف ازدواج هستند. شما بايد مشخص كنيد كه با هر سؤال چقدر موافق يا مخالف هستيد: كاملاً موافق، موافق، تقريباً موافق، تقريباً مخالف، مخالف، كاملاً مخالف. هر جمله را به دقت بخوانيد و پاسخي را كه به بهترين صورت نظر شما را بيان ميكند، انتخاب كنيد. سپس يكي از مربعهاي c كوچك مقابل سؤال را كه پاسخ شما را نشان ميدهد، با علامت ضربدر مشخص كنيد.
شما در يك مطالعة علمي شركت ميكنيد، اين مطالعه صرفاً به منظور آگاهي از عقايد جوانان دربارة ازدواج است. پاسخهاي صادقانه و درست، بهترين كمك شما براي موفقيت اين مطالعه است. به همة سؤالها پاسخ بدهيد و براي هر سؤال فقط يكي از پاسخها را انتخاب كنيد. از همكاري شما متشكريم.
پرسشنامه استاندارد زمینهیاب ارزشهای ازدواج[1] (MVS) در سال 1386 توسط دلخموش ساخته شده است. این پرسشنامه دارای 46 سوال است که آزمودنی باید میزان توافق خود را، با هر یک از گویهها در سوالات 1 تا 41 با انتخاب یک مقیاس شش درجهای از “کاملاً مخالفم” تا “کاملاً موافقم” و در سوالات 42 تا 46 با انتخاب یک مقیاس سه درجهای انتخاب کند. مقیاس ارزشهای ازدواج، ملهم از نظریههای ارزشهای فرهنگی و مبتنی بر دو ریخت جامع ارزشهای فرهنگی (شوارتز و راس، 1995: محاط شدگی در برابر خودپیروی: خودپیروی عقلی و خودپیروی عاطفی، و سلسله مراتبی در برابر برابرنگری) است. مقیاس از قالب 46 گزاره تنظیم شده است. گزارههای مقیاس بر اساس چهارچوب مفهومی پژوهش انتخاب شدهاند و ارزشهای متناظر و اختصاصی قلمرو ازدواج و زندگی زناشویی (26 گویه) و انتخاب همسر (14 گویه) را پوشش میدهند: محاط شدگی 15 گویه، خودپیروی عقلی 8 گویه، خودپیروی عاطفی 5 گویه، سلسله مراتبی 6 گویه، برابرنگری 6 گویه، جمعاً 40 گویه. از 6 گویه باقیمانده، یک گویه مربوط به بازخورد کلی به ازدواج و 5 گویه مربوط به بازخورد به همسانی-ناهمسانی با همسر است.
در جدول 1 ارزشهای قلمرو ازدواج و انتخاب همسر در ارتباط با ریختهای ارزشهای فرهنگی آورده شده است.
جدول1: ارزشهای ازدواج و انتخاب همسر مرتبط با ریختهای ارزشهای فرهنگی
ریخت ارزشهای فرهنگی | ارزشهای اختصاصی قلمرو ازدواج و زندگی زناشویی | انتخاب همسر |
محاط شدگی | پايداری زندگی زناشويی، پايبندی به آداب و رسوم ازدواج، داشتن فرزند، پيوستگی به والدين پس از ازدواج، پيروی از همسر، قانع بودن در زندگی زناشويی، ضرورت ازدواج، مرد رهبر خانواده، تبعيت از والدين در انتخاب همسر، خودداری از روابط با جنس مخالف پيش از ازدواج، ايفای نقشهای سنتی زناشويی، عشق پس از ازدواج به جای عشق اوليه | همشهری، مؤمن، خويشاوند، قانع |
خودپيروي عقلاني | هويت يافتگی پيش از ازدواج، استقلال زوجين از والدينشان، شناخت کافی از همسر پيش از ازدواج | هوشمند، تحصيلات بالا، نوانديش |
خودپيروي عاطفي | استقلال شخصی زوجين در زندگی زناشويی، زندگی زناشويی سرشار از لذت، انتخاب همسر بر اساس ميل شخصی، پذيرش طلاق، برقراری روابط با جنس مخالف پيش از ازدواج | جذاب، هيجان برانگيز |
سلسله مراتبي | ثروت در زندگی زناشويی، تصميم گيرندة نهايی در زندگی زناشويی | قدرتمند، طبقه اقتصادی بالا |
برابرنگري | برابری زوجين، عشق مهمترين اصل زندگی زناشويی، مشارکت مهمترين اصل زندگی زناشويی، ممنوعيت چندهمسری برای مردان | مسؤوليتپذير، صادق و وفادار، حمايتگر و مهربان |
* ماده 14 «بازخورد کلی به ازدواج» را میسنجد و در محاسبة ابعاد ارزشهاي ازدواج محاسبه نميشود. |
همانگونه که ذکر شد این پرسشنامه 5 ریخت ارزشهای فرهنگی را برای ازدواج مورد ارزیابی قرار میدهد که با سوالات زیر مشخص میشوند:
- محاط شدگی: دارای 16 سوال است که با سوالات 1، 6، 8، 10، 12، 13، 15، 16، 18، 22، 24، 27، 32، 33، 37 و 41 سنجیده میشود.
- خودپيروي عقلاني: دارای 6 سوال است که با سوالات 21، 25، 26، 31، 39، 40 سنجیده میشود.
- خودپيروي عاطفي: دارای 7 سوال است که با سوالات 4، 5، 7، 9، 19، 30 و 36 سنجیده میشود.
- سلسله مراتبي: دارای 4 سوال است که با سوالات 3، 11، 29 و 35 سنجیده میشود.
- برابرنگري: دارای 7 سوال است که با سوالات 2، 17، 20، 23، 28، 34 و 38 سنجیده میشود.
شیوه نمره گذاری و روش اجرا
هیچ محدودیت زمانی برای پاسخ به این مقیاس وجود ندارد و میتوان به صورت فردی و گروهی آن را به اجرا درآورد. شیوه نمرهگذاری سه بخش نخست این پرسشنامه به صورت لیکرت 6 درجهای از 1 تا 6 است که برای پاسخ “کاملاً موافقم” نمره 6، “موافقم” نمره 5، “تقریباً موافقم” نمره 4، “تقریباً مخالفم” نمره 3، “مخالفم” نمره 2 و “کاملاً مخالفم” نمره 1، در نظر گرفته میشود.
نمرهگذاری مقیاس برای تعیین سطوح هر یک از ابعاد ارزشهای ازدواج، با جمع جبری نمره گزینههای گویهها و تقسیم آن بر تعداد گویههای متعلق به یک بعد ارزشی امکانپذیر است. بدین نحو برای هر بعد نمرهای به دست میآید و نمرههای ابعاد میتوانند ترسیم دقیقی از سلسله مراتبی ارزشهای ازدواج به دست دهند.
پرسشنامه زمینه یاب ارزشهای ازدواج
روایی و پایایی
پایایی این پرسشنامه در پژوهش دلخموش (1388) به روش آزمون-بازآزمون، در یک نمونه دانشجویی دختر و پسر (به تعداد 87 نفر) در فاصله دوهفته، در دامنهای از متوسط تا بالا قرار دارد. ضرایب به دست آمده عبارتند از: محاط شدگی 84/0، سلسله مراتبی 82/0، خودپیروی عقلی 81/0، خودپیروی عاطفی 74/0 و برابرنگری 69/0.
اعتباریابی نهایی در باب محتوا و ساختار روابط میان ارزشهای ازدواج، بر اساس فن تحلیل کوچکترین فضا[2] (SSA)، که از جمله فنون مقیاسسازی چندبعدی نامتریک برای تحلیل ساختاری دادههای واجد مشابهت است؛ برای آشنایی با زیربنای نظری فن تحلیل کوچکترین فضا، صورت گرفته است و ساختار فرضی روابط میان ارزشها تأیید شده است: پنج ریخت در نواحی متمایز آشکار شدهاند و روابط تعارضی آنها تأیید گردیدهاند. در شکل زیر روابط تعارضی بین محاط شدگی و خودپیروی (عقلی و عاطفی) و همچنین سلسله مراتبی و برابرنگری مشخص شده است (دلخموش، 1388).
[1] – Marriage Values Survey (MVS)
[2] – Smallest space analysis (SSA)