رﻓﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ  

رﻓﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻨﻈﻢ(ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ )ﮐﺎرﻫـﺎ و ﻧﮕـﺮش ، اﻗـﺪاﻣﺎت،ﻋﻤﻠﯿـﺎت ﻫﺎي اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. ﻫﺮﯾﮏ از ﻣﺎ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﯿﻢ ﺗﺎ ﻫﺮ ﭘﺪﯾﺪه اي را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻀـﺎوت ﺷـﻬﻮدي ﺧـﻮد ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﯽ ﻗـﺮار دﻫﯿﻢ.

ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل، ﯾﮑﯽ از دوﺳﺘﺎن دﭼﺎر ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ به او یادآور می شویم،که شما غذای مناسب نخورده اید لباس مناسب نپوشیده اید و … ولی این نمیتواند ما را از اﺑﺮاز ﻧﻈﺮ و ﻗﻀﺎوت ﺷﻬﻮدي ﺑﺎز دارد.

در رﻓﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺳﻌﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﯾﺎ ﺑﺮرﺳـﯽ ﻣـﻨﻈﻢ (ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ )ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻗﻀﺎوت ﺷﻬﻮدي ﺷـﻮد.

ﮐـﺎرﺑﺮد ﻣـﺪارك و ﺷـﻮاﻫﺪ ﻋﻠﻤـﯽ ﮐـﻪ در ،ﯾﻌﻨـﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﺟﻤﻊ آوري ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑـﻪ ﺷـﯿﻮه اي ﻣﻌﻘـﻮل و ﺣﺴـﺎب ﺷـﺪه ، ﻣـﻮرد ﺳـﻨﺠﺶ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻣﻌﻠﻮﻟﯽ در ﭘﯽ ﻋﻠﺖ ﺑﺮﻣﯽ آﯾـﺪ.

روﺷـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ وﺟـﻮد ﭼﻨﯿﻦ ﻫﺪﻓﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ به ﻧﺘﺎﯾﺞ  درستی دﺳﺖ ﯾـﺎﺑﯿﻢ. ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ رﻓﺘـﺎر ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﺒﺘﻨـﯽ، ﺑـﺮ ﺗﺌﻮري ﻫﺎ، ﻧﺘﺎﯾﺞ و ﻫﺎي ارﻣﻐﺎن  ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي  اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻈﻢ ﯾـﺎ ﺳﯿﺴـﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﻃﺮح رﯾﺰي ﺷﺪه اﻧﺪ.

کاربردهای رفتار سازمانی

رفتار سازماني يک رشته کاربردي از علوم رفتاري است و بر پايه چندين رشته علوم رفتاري قرار دارد که عبارتند از : روان شناسي ، جامعه شناسي اجتماعي ، مردم شناسي و علوم سياسي ، روان شناسي در سطح خرد و بقيه در سطح کلان نقش ايفا مي کنند .

1– روان شناسي :

علمي است که در پي سنجش ، توجيه ، برشمردن علت و گاه درصدد تغيير رفتار افراد انساني برمي آيد . در اين علم رفتار فردي مطالعه مي شود . پس اين علم در سطح خرد ، در مطالعه رفتار سازماني ايفاي نقش مي کند .

روان شناسان به موضوعاتي چون پنداشت ، ادراک ، شخصيت ، يادگيري ، آموزش ، رهبري موثر ، نيازها و نيروهاي انگيزشي ، رضايت شغلي ، فرآيندهاي تصميم گيري ، ارزيابي عملکرد ، سنجش نوع نگرش افراد ، شيوه هاي گزينش کارکنان ، طرح ريزي شغل و تنش هاي کار مي پردازند.

2– جامعه شناسي :

جامعه شناسان سيستم اجتماعي را که فرد در آن نقش هايي ايفا مي نمايد ، مورد توجه قرار مي دهند .

جامعه شناسان از طريق مطالعه رفتار گروه در سازمان در ارائه رفتار سازماني نقش دارند و زمينه هاي مورد توجه آنان پويايي گروه ، طرح ريزي تيم ها ، فرهنگ سازماني ، ساختار و تئوري سازمان ، بوروکراسي (ديوانسالاري) ، ارتباطات ، مقاوم فرد ، قدرت و تضاد يا تعارض است .

3– روان شناسي اجتماعي :

يکي از زيرمجموعه هاي روان شناسي است که در آن دو رشته روان شناسي و جامعه شناسي ترکيب شده اند .

در اين رشته به اعمال نفوذ افراد بر يکديگر توجه مي شود.  يکي از موارد مورد توجه اين رشته پديده تغيير است (يعني چگونه مي توان موانعي را که بر سر راه تغيير است ،از ميان برداشت ) . روان شناسان اجتماعي به سنجش نگرش هاي در حال تغيير ، الگوهاي ارتباطي ، راه هايي که فعاليت هاي گروه مي تواند نيازهاي فردي را تامين کند و فرآيند تصميم گيري گروه توجه دارند .

4– مردم شناسي :

عبارت است از مطالعه درباره علومي که مي توان بدان وسيله درباره افراد انساني و فعاليت هاي آنان مطالبي آموخت .

متخصصان مردم شناسي توانسته اند در درک فرهنگ سازماني ، محيط هاي سازماني و تفاوت بين فرهنگ هاي ملي ما را ياري کنند .

5– علوم سياسي :

عبارت است از مطالعه رفتار فرد و گروه در يک محيط سياسي . دانشمندان اين رشته به تضاد يا تعارض ساختاري ، تخصيص قدرت و شيوه اي که افراد از قدرت براي تامين منافع خود استفاده مي کنند ، پرداخته اند .

توجه : واحد مورد تجزيه و تحليل روان شناسي ، فرد – جامعه شناسي ، گروه و سازمان – روان شناسي اجتماعي ، گروه – مردم شناسي ، گروه و سازمان – علوم سياسي ، سازمان است.