پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی توسط دیکنسون در سال 2009 طراحی شد و داری 28 سوال در 3 بعد می باشد.
تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه :
رفتار شهروند سازمانی : ارگان رفتار شهروندی سازمانی را به عنوان رفتارهای تحت اختیار فرد تعریف کرده و بیان میکند که این دسته از رفتار ها به طور صریح و مستقیم بوسیله سیستم های رسمی، پاداش مورد توجه قرار نمیگیرد، ولی باعث ارتقاء اثر بخشی کارکردهای سازمان میگردد.
مفهوم رفتار شهروندی سازمانی اولین بار از سوی باتمان و ارگان در اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی به دنیای علم ارائه شد. تحقیقات اولیهای که در زمینه رفتار شهروندی سازمانی انجام گرفت بیشتر برای شناسایی مسوولیتها یا رفتارهایی بود که کارکنان در سازمان داشتند، اما اغلب نادیده گرفته میشد.این رفتارها با وجود اینکه در ارزیابیهای سنتی عملکرد شغلی بهطور ناقص اندازهگیری میشدند یا حتی گاهی اوقات مورد غفلت قرار میگرفتند، اما در بهبود اثربخشی سازمانی موثر بودند. این اعمال که در محل کار اتفاق میافتند را اینگونه تعریف میکنند: «مجموعهای از رفتارهای داوطلبانه و اختیاری که بخشی از وظایف رسمی فرد نیستند، اما با این وجود از سوی وی انجام و باعث بهبود موثر وظایف و نقشهای سازمان میشوند.» بهعنوان مثال یک کارگر ممکن است نیازی به اضافه کاری و تا دیر وقت در محل کار ماندن نداشته باشد، اما با وجود این برای بهبود امور جاری و تسهیل جریان کاری سازمان، بیشتر از ساعت کاری رسمی خود در سازمان میماند و به دیگران کمک میکند.
رگان همچنین معتقد است که رفتار شهروندی سازمانی، رفتاری فردی و داوطلبانه است که مستقیما به وسیله سیستمهای رسمی پاداش در سازمان طراحی نشده است، با این وجود باعث ارتقای اثر بخشی و کارآیی عملکرد سازمان میشود. این تعریف بر سه ویژگی اصلی رفتار شهروندی تاکید دارد: اول، این رفتار باید داوطلبانه باشد یعنی نه یک وظیفه از پیش تعیین شده و نه بخشی از وظایف رسمی فرد است. دوم، مزایای این رفتار، جنبه سازمانی دارد و ویژگی سوم، رفتار شهروندی سازمانی ماهیتی چندوجهی دارد. با این تعاریف، از انسان بهعنوان شهروند سازمانی انتظار میرود بیش از الزامات نقش خود و فراتر از وظایف رسمی، در خدمت اهداف سازمان فعالیت کند. به عبارت دیگر ساختار رفتار شهروندی سازمانی به دنبال شناسایی، اداره و ارزیابی رفتارهای فرانقش کارکنانی است که در سازمان فعالیت میکنند و در اثر این رفتارهای آنان اثربخشی سازمانی بهبود مییابد.
تعریف عملیاتی متغییر پرسشنامه
در این پژوهش منظور از رفتار شهروندی سازمانی نمرهاي است كه کارکنان به سوالات 28 گویه ای پرسشنامة رفتار شهروندی سازمانی میدهند .
مولفه های پرسشنامه :
مولفه های پرسشنامه |
سوالات |
عدالت تعاملی |
1 تا 3 |
رفتار شهروندی سازمانی |
4 تا 13 |
تعهد سازمانی |
14 تا 28 |
دانلود:
پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی دیکنسون 2009