پرسشنامه استاندارد رهبری چندعاملی توسط هینکین و تریسی در سال 1999 ساخته شد.ودارای 39 سوال در 4 بعد می باشد.
تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه :
رهبري تحول آفرين يك فرايند آگاهانه اخلاق و معنوي است كه الگوهاي مساوي روابط قدرت ميان پيروان و رهبران را جهت رسيدن به يك هدف جمعي، تحول واقعي سازمان يا سيستم اجتماعي از طريق طرح مشاركتي قابل اعتماد بيان مي كند. اين نوع رهبري در سازمان هاي امروزي نيازمند تغيير معنا دار در روابط قدرت در سازمان ها يا سيستم هاي اجتماعي از سلسله مراتبي به افقي و همراه تساوي مي باشد (2001، Magliocca). رهبري تحول آفرين فرآيند تاثيرگذاري و تغييرات اساسي در نگرش ها و فرضيات اعضاي سازمان و ايجاد تعهد در آنها براي رسيدن به هدف ها و ماموريت سازماني است. رهبري تحول آفرين براي عملي شدن به چهار مؤلفه يا عامل كه به عنوان عناصر تشكيل دهنده اين نظريه نيز شناخته شده اند نياز دارد.
سبک رهبری
سبک رهبری تعیین کننده جو حاکم بر سازمان ، هم چنین چگونگی تعامل رهبران با زیر دستان است. درخصوص نظریه های رهبری تحقیقات فراوانی صورت گرفته است، که نتایج حاصله بیانگر سبک های رهبری متفاوتی است. یک سبک رهبری خاص برای همه موقعیت ها مناسب نبوده و هر شخص شیوه ای در هدایت دیگران دارد؛ رهبران می توانند در موقعیت های مختلف از سبک های رهبری متفاوتی استفاده کنند.
چگونگی اتخاذ سبک های رهبری برای اطمینان از اثربخشی آن سبک، یکی از مهم ترین مباحث علوم رفتاری است. سبک رهبری، به خصوصیات رفتاری رهبر در هدایت، انگیزش، راهنمایی و مدیریت یک گروه گفته می شود. صاحب نظران سبک های رهبری متفاوتی معرفی کرده اند که در ادامه به معرفی تعدادی از مهم ترین سبک های شناخته شده رهبری می پردازیم:
رهبری اقتدارگرایانه (Autocratic Leadership)
در رهبری اقتدارگرایانه، قدرت و اقتدار قانونی، در انحصار رهبر سازمان است و تصمیمات بدون مشورت با اعضای تیم و توسط رهبری گرفته می شود و زیردستان فرصتی برای ارائه پیشنهادات خود ندارند، که به آن رهبری مستبدانه نیز گفته می شود.
رهبری بوروکراتیک(Bureaucratic Leadership)
رهبر بوروکرات مانند رهبر اقتدارگرا، به اعضای تیم می گوید که دقیقا چه کاری را چگونه انجام دهند، اما پایه و اساس همه دستورات او سیاست ها و دستورالعمل های سازمان است. در واقع رهبران رهبران بوروکراتیک از قوانین و مقررات سازمان پیروی می کنند و روی آنها خیلی تاکید دارند به همین جهت به افراد خیلی کم آزادی می دهند یا اصلا آزادی نمی دهند. رهبری بوروکراتیک جهت سازمان دهی موسسات اداری و خدماتی و سازمان های بزرگ، مناسب است.
رهبری کاریزماتیک (Charismatic Leadership)
رهبری فرهمند یا کاریزماتیک در دوران بی ثباتی و بحران، در سازمان پدید می آید و آینده را بهتر از وضع موجود متجلی می سازد، به همین دلیل برای نجات سازمان از یک بحران مطلوب است. رهبران کاریزماتیک با توسل به نیروی شخصی و توانایی های فردی، افراد را متحول می سازند و اهمیت و ارزش کارها را در وجود آنان تزریق می کنند. رهبری کاریزماتیک یعنی برقراری رابطه ای که در آن، رهبر بدون اعمال زور یا پاداش مالی بر روی پیروان اثر می گذارد. از علل ظهور رهبران کاریزماتیک شرایط بحرانی تاریخی یا اجتماعی است.
رهبری مشارکتی (Participative Leadership)
در سبک رهبری مشارکتی یا رهبری دموکراتیک اعضای تیم در فرایند تصمیم گیری مشارکت داده می شوند و اجازه اظهار نظر دارند؛ اما تصمیم نهایی توسط رهبر تیم گرفته می شود در نتیجه کارکنان از رضایت شغلی و بهره وری بالایی برخوردار هستند .
رهبری تفویضی (Delegative Leadership)
در سبک رهبری تفویضی اختیارات به طور کامل به زیردستان واگذار می شود و رهبر هیچ دخالتی در امور نمی کند، زیرا تصور می شود زیردستان دارای شایستگی کافی برای تشخیص موقعیت هستند. این سبک زمانی استفاده می شود که تیم از لحاظ انگیزه و توانایی بالغ باشد. از معایب سبک رهبری تفویضی این است که باعث می شود در هنگام بروز مشکل، همه یکدیگر را به خاطر اشتباهات مقصر بدانند و گروه به درستی هدایت نشود. رفتار هدایتی و حمایتی رهبر، در سبک رهبری تفویضی پایین است، و در نهایت تصمیم گیری بر عهده اعضای تیم خواهد بود.
تعریف عملیاتی متغییر پرسشنامه
در این پژوهش منظور از رهبری چندعاملی نمرهاي است كه کارکنان به سوالات 39 گویه ای پرسشنامة رهبری چندعاملی میدهند .
مولفه های پرسشنامه :
مولفه های پرسشنامه |
سوالات |
تاثیر (نفوذ) ایده آل |
1 تا 10 |
الهام بخش انگیزه |
11 تا 20 |
انگیزش فکری |
21 تا 30 |
توجه فردی |
30 تا 39 |
دانلود:
پرسشنامه استاندارد رهبری چندعاملی هینکین و تریسی(1999)