پرسشنامه تفکر انتقادی (CTDA) (ریکتس،2003)
پرسشنامه تفکر انتقادی توسط ریکتس طراحی شده و دارای سه زیر مقیاس است. قسمت اول شامل ۱۱ سؤال برای سنجش مقیاس خلاقیت، قسمت دوم شامل ۹ سؤال در خصوص مقياس كمال و قسمت سوم شامل ۱۳ سؤال برای مقیاس تعهد است که بر اساس طیف لیکرت 5 گزینه ای (کامل مخالفم تا کاملا موافقم)نمره گذاری شده است و الفای کرونباخ به دست آمده بالای 70 درصد می باشد.
فاشیون(۲۰۱۰) بیان می دارد که تفکر انتقادی شامل مهارتهای تفسیر کردن، تجزیه و تحلیل کردن، ارزیابی کردن، توضیح و تشریح، خودتنظیمی و استنباط می باشد. آشکارا است که گرایش و تمایل کافی در جهت توسعه و بکارگیری این مهارت ها امری ضروری بوده و تفکر انتقادی بدون تمایل و گرایش به آن صورت نخواهد پذیرفت.
تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه :
تفکر انتقادی عبارت است از: «ارزیابی تصمیمات از راه وارسی منطقی و منظم مسائل، شواهد و راه حل ها» (وولفولک، ۲۰۰۱، ص. ۳۵۵).
تفکر انتقادی عبارت است از توانایی تفکر مستقل و تأملی، و فکر کردن به شیوه ای روشن و منطقی. داشتن تفکر انتقادی به معنای مجادله یا انتقاد نسبت به دیگران نیست. بلکه نوعی مهارت است که می تواند در افشاء سفسطه ها و استدلال های نادرست بکار گرفته شود، به علاوه نقش مهمی در استدلال و تکالیف سازنده بازی می کند. تفکر انتقادی به ما کمک می کند تا به کسب دانش بپردازیم، نظریه های خود را بهبود ببخشیم و به استدلال های قوی دست یابیم. همچنین می توان از آن برای پیشبرد فرایند کاری و ارتقاء نهادهای اجتماعی استفاده نمود.
فردی که از مهارت تفکر انتقادی برخوردار است قادر خواهد بود تا:
*پیوندهای منطقی بین ایده های مختلف را درک کند؛
*استدلال های مختلف را شناسایی، سازماندهی و ارزیابی نماید؛
*ناهمسانی ها و اشتباهات معمول در استدلال ها را کشف کند؛
*مشکلات را به طور سیستمیک حل کند؛
*تناسب و اهمیت ایده ها را دریابد؛
*روی توجه و دلائل منطقی باورها و ارزش های شخصی اش تأمل کند.
تفکر انتقادی عبارت است از بررسی و آزمایش موضوعاتی که برای پذیرش ارائه می شوند، به منظور کشف اینکه آیا آنها منطبق با واقعیت هستند یا خیر. این استعدادها علاوه بر آنکه ذاتاً در انسان وجود دارد، نیازمند آموزش و پرورش است.
تعریف عملیاتی متغییر پرسشنامه
تفکر انتقادی شامل نمرات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ۳۳ سؤالی ریکتس (۲۰۰۳) است که شامل سه بعد تعهد، كمال و خلاقیت می باشد.
مولفه های پرسشنامه :
مولفه |
منبع | سوالات |
تعهد | (ریکتس،2003) |
3،4،6،8،9،10،13،16،18،20،21،22،27 |
کمال |
(ریکتس،2003) | 2،12،15،19،23،30،31،32،33 |
خلاقیت | (ریکتس،2003) |
1،5،7،11،14،17،24،25،26،28،29 |