پرسشنامه ویژگی های شغلی (واحدی و همکاران، 1393)
پرسشنامه ویژگی های شغلی : هدف: ارزیابی ویژگی های شغلی (تنوع مهارت، هویت شغل، اهمیت شغل، استقلال و آزادی عمل، بازخور)
روش نمره گذاری
این پرسشنامه دارای 15 سوال بوده و هدف آن ارزیابی ویژگی های شغلی (تنوع مهارت، هویت شغل، اهمیت شغل، استقلال و آزادی عمل، بازخور) می باشد. نمره گذاری پرسشنامه بصورت طیف لیکرت 5 نقطه ای می باشد که امتیاز مربوط به هر گزینه در جدول زیر ارائه شده است:
عنوان | خیلی کم | کم | نه کم نه زیاد | زیاد | خیلی زیاد |
امتیاز | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
این پرسشنامه دارای 5 بعد بوده که در جدول زیر ابعاد و شماره سوال مربوط به هر بعد ارائه گردیده است:
بعد | سوالات مربوطه |
تنوع مهارت | 3-1 |
هویت شغل | 6-4 |
اهمیت شغل | 9-7 |
استقلال و آزادی عمل | 12-10 |
بازخور | 15-13 |
برای بدست آوردن امتیاز مربوط به هر بعد، مجموع امتیازات مربوط به تک تک سوالات آن بعد را با هم محاسبه نمائید.
روایی و پایایی
در پژوهش واحدی و همکاران (1393) روایی صوری و محتوایی این مقیاس مورد تایید قرار گرفته است. همچنین پایایی این پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 73/0 بدست آمده است.
نظريه ويژگيهاي شغل توسط ريچارد هاكم و اولدهام ارائه گرديد. پژوهشي كه روي ميزانهاي عيني ويژگيهاي شغل كه با خشنودي و توجه كاركنان همبسته بود (هاكم و اولدهام ۱۹۸۰ ، ۱۹۷۶) نظر پيشنهادي آنان اين بود كه ويژگيهاي معين ميتواند در رفتار و نگرشهاي مربوط به كار تأثير بگذار اما اين ويژگيها همه كاركنان را با مشاجره تحت تأثير قرار نميدهد.
ويژگيهاي اصلي شغل به وسيله هاكمن و اولدهام به شرح زير تعريف شده است:
۱. تنوع مهارت: به وسعتي كه كارگران از مهارتها و تواناييهاي مختلف در يك شغل استفاده ميكنند. يك شغل بيشتر چالش پرانگيز، يك شغل معني دار خواهد بود.
۲. هويت وظيفه: يكپارچگي شغل يعني اينكه آيا آن شامل انجام يك واحد كامل كاري يا تكميل يك محصول ميشود يا فقط شامل يك جزء از يك محصول در خطو توليد.
۳. اهميت وظيفه: اهميت يك شغل براي زندگي و رفاه همكاران يا مصرف كنندگان. براي مثال مكانيك يك هواپيما در زندگي انسانهاي بسياري تأثير دارد بنابراين چنين شغلي بسيار پراهميت تر است تا اشتغال در شغل كارمندي دفتري اداره پست.