در دنیای امروز نقش اقتصاد در کشورها به امری حیاتی تبدیل شده است.در این مقاله سعی می شود که مقایسه تولید ناخالص داخلی ایران با امریکا وترکیه را برسی کنیم

مفهوم تولید ناخالص داخلی

تولید ناخالص داخلی یا به‌اختصار GDP ارزش پولی کلیه کالاها و خدمات نهایی است که در داخل مرزهای یک کشور در یک دوره زمانی مشخص، تولید می‌شود. تولید ناخالص داخلی معمولاً به‌صورت سالیانه محاسبه می‌شود اما گاهی هر سه ماه یک‌بار نیز محاسبه می‌شود.

برای محاسبه تولید ناخالص داخلی باید کل میزان مصرف در کشور شامل مصارف خصوصی و عمومی، هزینه های دولت، سرمایه گذاری ها و میزان خالص صادرات را محاسبه و با هم جمع کرد. از تولید ناخالص داخلی معمولاً برای اندازه‌گیری میزان فعالیت‌های اقتصادی یک کشور استفاده می‌شود.

در این تعریف منظور از کالاها و خدمات نهایی، کالا و خدماتی است که در انتهای زنجیر تولید قرار گرفته‌اند و خود ان‌ها برای تولید و خدمات دیگر خریداری نمی‌شوند.

تولید ناخالص داخلی ایران به میزان زیادی به تولید و فروش نفت کشور وابسته بوده است. بطوریکه با افزایش درامدهای نفتی ایران توانسته است تولید ناخالص داخلی خود را به مقدار قابل توجهی افزایش دهد.

این مساله را می توان در کاهش چشمگیر تولید ناخالص داخلی ایران از سال 2012 تا سال 2015 را دریافت که همزمان بوده است با کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی.

مقایسه تولید ناخالص داخلی ایران و ترکیه: در بین کشورهای همسایه با توجه به اینکه ایران و ترکیه جمعیت یکسانی دارند لذا مقدار تولید ناخالص داخلی این دو کشور را در چند سال اخیر بررسی می کنیم.

در سال 1989 ایران و ترکیه تولید ناخالص داخلی 120 میلیارد دلاری و برابر هم داشتد . ترکیه قبل از سال 1989 تولید ناخالص کمتری نسبت به ایران داشته است. در سال 1986 تولید ناخالص داخلی ایران 2.5 برابر ترکیه بوده است. اما از سال 1989 کشور ترکیه توانست حتی بدون داشتن نفت و گاز تولید ناخالص داخلی خود را بیشتر از ایران بکند و چند سالی است تولید ناخالص داخلی ترکیه دو برابر ایران است.

مقایسه تولید خالص داخلی ایران و ایالات متحده امریکا: شاید برای شما جالب باشد بدانید تولید ناخالص داخلی امریکا 44 برابر ایران می باشد. در سال 2017 علیرغم افزایش قیمت نفت در حالیکه ایران تولید ناخالص 439 میلیارد دلاری را تجربه کرد، کشور ایالات متحده امریکا به رکورد 19 هزار 390 میلیارد دلاری ( 19.39 تریلیون دلار) رسید. لیک این میزان تفاوت در سال 1970 یعنی 48 سال قبل 100 برابر بوده است که نشان می دهد ایران در اقتصاد توانسته است تا حدودی فاصله خود را با این کشور ابرقدرت کم کند. کمترین فاصله این دو کشور مربوط به دهه 1980 تا 1986 می باشد.

آمریکا تنها با 4.3 درصد از جمعیت کل جهان، توانسته 24.3 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان در سال 2017 را به خود اختصاص دهد. این بدان معنی است که اگر کالیفرنیا، تگزاس و نیویورک هر کدام کشورهای مستقلی بودند، می توانستند در میان 11 اقتصاد برتر جهان جای گیرند.

بیزنس مانیتور (Business Monitor) در گزارشی وضعیت ایران را با روسیه مقایسه کرد و نوشت: در دو ماه اول سال 2017 روسیه تنها 25 درصد از درامد صادراتی خود را از فروش نفت تامین کرده بود.

در حالیکه عربستان 60 درصد و کویت 69 درصد از درامد صادراتی خود را از فروش نفت تامین کردند. ایران 48 درصد از درامد صادراتی خود را از فروش نفت تامین کرده است لذا تا از بین بردن اسیب پذیری اقتصادش به نوسانات قیمت نفت فاصله زیادی دارد.