پرسشنامه استاندارد جو سازمانی :جو سازمانی عنوان پرسشنامه ای است با 35 گویه که با هدف سنجش و بررسی جو سازمانی معرفی و تنظیم شده است. نمره گذاری پرسشنامه براساس طیف لیکرت 5 درجه ای و از قویا موافق تا قویا مخالف می باشد.
تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه :
جو سازمانی عبارت است از مجموعه ای از حالات، خصوصیات یا ویژگی های حاکم بر یک سازمان که آن را گرم، سرد، قابل اعتماد، غیرقابل اعتماد، ترس آورو یا اطمینان بخش، تسهیل کننده یا بازدارنده می سازد و سبب تمایز دو سازمان مشابه از هم می شود(امین پور،1381)
لاننبورگ و اورنستین جو سازمانی را کیفیت محیط فراگیر درون سازمان می دانند که ممکن است به محیط گروه آموزشی، ساختمان مدرسه یا مدارس ناحیه اطلاق شود.
مؤلفه های جو سازمانی
جو سازمانی شامل هشت مؤلفه است.
برای اندازه گیری تعاملات اجتماعی کارمند، از چهار مقیاس زیر استفاده میشود:
- روحیه گروهی که به روحیه ای اشاره دارد که در نتیجه احساس انجام وظیفه و ارضاء نیازهای اجتماعی رشد میکند.
- مزاحمت به وضعیتی اشاره میکند که در آن کارکنان احساس میکنند که طرز اداره سازمان، مشکلاتی برای آنها به وجود میآورد. مدیر، کاغذبازی، شرایط کمیته ای، وظایف راهوار و دیگر درخواستهایی که در مسوولیتهای کارکنان مداخله میکنند که با نظر کارکنان مشغله های غیرضروری هستند به آنها تحمیل مینماید.
- صمیمیت به لذت بردن کارکنان از روابط گرم و دوستانه با یکدیگر اطلاق میشود. این بعد، رضایت از نیازهای اجتماعی را میرساند که لزوماً به انجام وظیفه مرتبط نیست.
- بیعلاقگی به وضعیتی اشاره میکند که کارکنان طبق دستور عمل میکنند و از این رو، انجام وظیفه از سوی آنان بیشتر به منظور رفع تکلیف است نه از روی تعهد و علاقه شخصی.
دیدگاههای گوناگون در مورد شکل گیری جو سازمانی
موارن و ولکوین در ارزیابی خود از جو سازمانی به چهار رویکرد به شرح زیر اشاره میکنند:
رویکرد ساختاری:
جو سازمانی، نمود عینی ساختار سازمانی در نظر گرفته میشود. از آنجا که اعضای سازمان ویژگیهای ساختاری مشترکی دارند، درکهای مشترکی پیدا میکنند که جو سازمانی را شکل میدهد.
انتقادهایی که به این نگرش گرفته میشود این است که:
• نمیتوان فضاهای سازمانی متعارضی که در یک سازمان وجود دارد را توجیه کرد.
• ویژگیهای ساختاری سازمانی اغلب با جو سازمانی هم خوانی و تناسب ندارند.
• به واکنشهای ذهنی افراد نسبت به ویژگیهای ساختاری توجه کامل ندارد.
• فرآیندهای گروهی را در شکل گیری جو سازمانی مورد توجه قرار نمیدهد.
به عبارت دیگر جو سازمانی، نمود عینی ساختار سازمانی است که افراد با آن روبرو میشوند و آنرا درک میکنند.
رویکرد ادراکی:
بر اساس این رویکرد، اساس تشکیل جو سازمانی در درون افراد است. افراد به متغیرهای موقعیتی به شیوهای پاسخ میدهند که از نظر روان شناختی برای آنها معنیدار است.
جو سازمانی توصیف روان شناختی موقعیت سازمان است.
انتقادهایی که بر این نگرش گرفته میشود عبارتند از:
- منبع و منشأ جو سازمانی در فرد مشاهده کننده قرار دارد و این امر امکان یک نظریه مورد توافق و یا توجیهی برای شکل گیری جو سازمانی به عنوان یک خاصیت سازمانی را رد میکند.
- به نظر میرسد جو سازمانی بیشتر از آنکه نتیجه تعامل افراد با یکدیگر باشد تحت تأثیر چیزهایی است که افراد با خود آورده و موقعیت را تحت تأثیر قرار میدهند.
رویکرد تعاملی:
طبق این رویکرد، افراد در پاسخ به موقعیتهایی که با آن روبهرو میشوند به توافقهای مشترکی میرسند که شالوده جو سازمانی است. عیب این روش آن است که محدوده تأثیر فرهنگ سازمانی بر همکاری و ارتباط میان اعضای گروه را در نظر نمیگیرد.
رویکرد فرهنگی:
بر اساس این رویکرد، جو سازمانی نتیجه تعامل گروهی از افراد است که یک چارچوب ذهنی مشترک دارند. عیب این روش، آن است که نیازمند توضیح رابطه فرهنگ و جو سازمانی است. (موران و ولکوین،1992)
تعریف عملیاتی متغییر پرسشنامه
در این پژوهش منظور از نمره استاندارد جوسازمانی نمرهاي است كه فرد به سوالات 35 ماده ای پرسشنامة مذکورمیدهد .
مولفه های پرسشنامه :
پرسشنامه تک مولفه ای می باشد.
دانلود: