پرسشنامه مزاج و سرشت کلونینجر (TCI-125)
پرسشنامه مزاج و سرشت کلونینجر (TCI-125) توسط کاويانیو پور ناصح در سال 1384 ساخته شد و دارای 125سوال در 2 مولفه است.پاسخ ها به صورت صحیح و غلط است و الفای کرونباخ بالای 70 درصد می باشد
تعریف مفهومی پرسشنامه:
پرسشنامه استاندارد سرشت و مزاج کلونینجر از 125 سوال تشکیل می شود که به سنجش دو بعد کلی سرشت و مزاج می پردازد.
بعد سرشت از 4 بعد زیر تشکیل می شود:
- نوجویی : فعال سازی رفتاری عبارت است از فراخوانی رفتار در پاسخ به محرک هاو پدیده ای نو وجدید(اخذ پاداش یا رهایی از تنبیه). نوجویی بازکننده تفاوتهای فرد در سیستم فعال سازی رفتاری در مغز است (پیوند دپامینرژیک سیستم کناری و قشر مخ)افرادی که نمره بالا می آورد دارای ویژگی های مانند مکتشف، هیجان زده شدن با محرکها ، اجتناب از یکنواختی ،خلاق،زودتصمیم گیر، اصرار برای ایجاد تغییر،مستعد حواس پرتی و ولخرج و فعال ،علاقمند به خطر کردن و روال بسیار منظم را دوست ندارند.در مقابل فردی که نمره پایین می آورد ، متمایل به تکرار تجربه قبلی، مقاوم دربرابر تغییرات، منضبط و بابرنامه درکارها، محافظه کار و مقید و صرفه جو در وقت و پول را می پسندد.
- آسیب گریزی: بازداری رفتاری در پاسخ به محرک های تنبیه و یا فقدان پاداش انجام می شود. بنابراین قابلیت افراد در باز داری رفتاری «آسیب پرهیز» نامیده می شود. فرض بر تفاوتهای فرد در سیستم بازداری در رفتاری مغز است.(پیوند نورآدرنرژیک وکولی نرژیک در آمیگدال) . ویژگی های افراد با نمره بالا نظیر؛ محتاط، کمرو، در انجام امور شک میکند، به انتقاد و تنبیه حساس است، بدبین وقایع است عدم سازگاری خوب با تغییرات محیطی ، خستگی پذیر بالا…
در مقابل فردی که نمره آسیب پرهیزی پایین می آورد؛ با دل و جرئت است خوش بین و آسوده خاطر، با غربیه ها راحت و دیر خسته می شود.
- پاداش خواهی
رفتاری که در گذشته تقویت دریافت کرده است، حتی در شرایطی که تقویت ادامه نداشته باشد نیز تکرار می شود. پس تداوم رفتار بعد از مدتی که پاداش قطع می شود. «پاداش وابستگی» نامیده می شود. این بُعد، بازتاب کننده تفاوتهای فرد در سیستم مغزی مربوط به تنظیم نشانه های شرطی شده پاداش بویژه نشانه های اجتماعی است. خصوصیات کسی که در این مقیاس نمره بالا می آورد بدین قرار است مانند؛ مهربان و صمیمی،گرایش به وابستگی و تعلق اجتماعی، همدل، نیاز به تایید دیگران و حساس به طرد شدن و بی مهری و حساس به انتقاد.
افرادی که نمره پایین می آورند، سرد بی توجه به حساسیت گروه، تمایل رعایت فاصله با دیگران، جدی و منطقی، اهل عمل ، خوددار و محتاط و غیر حساس به طردشدگی و بی مهری دیگران.
- پشتکار
نشات گرفته از تفاوتهای فردی در سیستم مغزی برای تنظیم تقویت متناوب است . که براین اساس نشانه های تنبیه متناوب به نشانه های پاداش احتمالی تبدیل می شود و انتظار می رود که فرد در انجام امور تداوم داشته باشد.کلونینجر این بُعد که فاقد زیر مقیاس می باشد را پشتکار نامید. سختکوشی، تداوم در عمل با وجود فشارها، پیش قدمی در انجام امور، انطباق پذیر در برابر شرایط پیش بینی نشده، چالشگر در برابر سختی کار ویژگی های افرادی است که در این مقیاس نمره بالا می آورند است و در مقابل آنهایی که نمره پایین می آورند نشان دهنده این ویژگی هاست: تطابق پذیری کم، آمادگی برای دلسردی در برابر سختی ها و انتقادات و عدم تلاش برای گسترش وتعمیق بخشیدن به کارها.
همچنین بعد منش از 3 بعد زیر تشکیل شده است:
- همکاری
- خود راهبری
براساس برداشت از خود به عنوان فرد مستقل. با ویژگی های مانند؛خود متکی، دارای اعتماد بنفس، آگاه از نگرش دیگران، آمادگی برای مقابله با شرایط سخت؛همیشه راه حلی برای مسائل دارد، هدفمند وکارها رابراساس اولویت انجام می دهد. در مقابل فردی که نمره پایین می آورد ، بیشتر متکی به انگیزه بیرونی بوده ودیگران و کاستی های محیط را مقصر می دادند.مسئولیت ناپذیر، احساس بیهودگی و اعتماد بنفس پایین و مردد به اهداف…
- خود فراروی
برپایه مفهوم از خویش به عنوان بخشی از جهان و منابع اطراف آن.افراد با نمره بلا مستعد تجربه اوج هستند، پذیرای جهان به هرشکل ممکن با ایمان، متانت و صبوری و آرمانگرا تجربه های فرا- حسی را باوردارند و به هنر عشق می ورزند. افرادی که نمره پایین در این مقیاس می آورند ، قدرت تصویر ذهنی پایینی دارند، زیاد تحت تاثیر قرار نمی گیرند، برای دیگران کسل کننده اند، مادی گرا و عینیت زده اند، نسبت به طبیعت احساس مسئولیت نمی کنند.
تعریف عملیاتی پرسشنامه:
در این پژوهش منظور مزاج و سرشت نمرهاي است كه کارکنان به سوالات 28سوال پرسشنامةمزاج و سرشت میدهند